ΕΙΔΗ ΜΕΤΟΧΩΝ

 

ΕΙΔΗ  ΜΕΤΟΧΩΝ:

Επιρρηματικές μετοχές:

            1. τροπική: δηλώνει τρόπο (πώς;). Μεταφράζεται με το: -οντας / με το να / χωρίς να + το ρήμα από το οποίο παράγεται η μτχ

            2. χρονική: δηλώνει χρόνο (πότε;). Μεταφράζεται με το: όταν / αφού / ενώ + ρήμα

            3. αιτιολογική: δηλώνει αιτία (γιατί;). Μεταφράζεται με το: επειδή / αφού / εφόσον + ρήμα

            4. τελική: δηλώνει σκοπό. Μεταφράζεται με το: για να + ρήμα

            5. υποθετική: δηλώνει προϋπόθεση. Μεταφράζεται με το: αν + ρήμα.

            6. εναντιωματική: δηλώνει έννοια αντίθετη από αυτό που λέει το ρήμα. Μεταφράζεται με το: αν και / μολονοτι + ρήμα

 

Επιθετική μτχ.: συνήθως έχει άρθρο και λειτουργεί ως Υποκ., Αντικ., Κατηγορ. Μεταφράζεται με το: αυτός που / που / ο οποίος + ρήμα

Κατηγορηματική μτχ.: Μεταφράζεται με το: να /ότι / που + ρήμα. Εξαρτάται από ρήματα συνδετικά, γνωστικά, αισθητικά, έναρξης, λήξης, δείξης, καρτερίας, κόπου, ελέγχου, αγγελίας, μνήμης, λήθης. Είναι πάντα συνημμένη (αναφέρεται στο Υποκ. / Αντικ. του ρήματος)

Σύνταξη μετοχής: Η μετοχή παράγεται από ρήμα και τη συντάσσουμε όπως και το ρήμα (δηλ. βρίσκουμε Υποκ. Αντικ. ή Κατηγορούμενο)

            􀂙Το υποκ. της μτχ βρίσκεται στο ίδιο γένος, αριθμό και πτώση με τη μτχ

            􀂙Όταν το υποκ της μτχ έχει ΚΑΙ άλλη συντακτική θέση μέσα στην πρόταση, η μτχ ονομάζεται ΣΥΝΗΜΜΕΝΗ

            􀂙Όταν το υποκ της μτχ ΔΕΝ έχει άλλη συντακτική θέση μέσα στην πρόταση, η μτχ ονομάζεται ΑΠΟΛΥΤΗ (μόνο οι επιρρηματικές, σε γενική ή αιτιατική πτώση συνήθως).

 

ΕΙΔΗ  ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΩΝ:

Τα απαρέμφατα είναι 2 ειδών:

Όταν το υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι το ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος (ταυτοπροσωπία) μπαίνει σε ονομαστική

Όταν το υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι διαφορετικό από το υποκείμενο του ρήματος (ετεροπροσωπία) μπαίνει σε αιτιατική

Στην απρόσωπη σύνταξη (τό Υποκείμενο του απρόσωπου ρήματος είναι πάντα απαρέμφατο) έχουμε πάντα ετεροπροσωπία το Υποκείμενο του απαρεμφάτου μπαίνει σε αιτιατική)

 

 Παρατακτική – υποτακτική σύνδεση

Παρατακτικά, δηλαδή όμοιους όρους (υποκείμενο+υποκείμενο) ή προτάσεις (κύρια + κύρια ή δευτερεύουσα + δευτερεύουσα ΙΔΙΟΥ είδους), συνδέουν οι σύνδεσμοι:  μέν,  δέ,  ἀλλά,  μέντοι,  μήν,  ἀλλά μήν,  καί μήν,  οὐ μήν ἀλλά,  ὅμως,  καίτοι (αντιθετικοί).  Τε,  καί,  οὔτε,  μήτε,  οὐδέ,  μηδέ  (συμπλεκτικοί).  Ἤ,  ἤτοι,  (διαζευκτικοί).  Γάρ,  άρα,  δή,  οὖν,  τοίνυν,  οὔκουν,  οὐκοῦν,  τοιγάρτοι,  τοιγαροῦν (συμπερασματικοί)

Υποτακτικά,  δηλαδή  μια κύρια με μία δευτερεύουσα,  συνδέουν  οι υποτακτικοί  σύνδεσμοι και οι ερωτηματικές  και αναφορικές  αντωνυμίες και επιρρήματα (􀃆  εισάγουν  τη δευτερεύουσα πρόταση)