ΜΜΕ

Προϋποθέσεις σωστής λειτουργίας των ΜΜΕ

Η διάκριση των επιδράσεων των ΜΜΕ σε θετικές κι αρνητικές βασίζεται ουσιαστικά στον τρόπο χειρισμού τους από τον άνθρωπο. Για να γίνουν τα μέσα αυτά πομποί αμερόληπτης ενημέρωσης και φορείς υγιούς κι εποικοδομητικής κριτικής, χρειάζεται κοινή προσπάθεια. Αναζητώντας, λοιπόν, τις προϋποθέσεις που θα καθορίσουν τον υγιή τρόπο λειτουργίας τους, σταχυολογούμε τις ακόλουθες:

Ύπαρξη δημοκρατικού πολιτεύματος για τη δυνατότητα ελεύθερης έκφρασης , ελεύθερης διακίνησης ιδεών, απρόσκοπτης πληροφόρησης, γόνιμου διαλόγου, δικαίωμα πολυφωνίας , πλουραλισμού.

Ανεξαρτησία από οικονομικές, πολιτικές και κομματικές επιρροές. Επειδή η οικονομική εξάρτηση συχνά ισοδυναμεί με διάβρωση της συνείδησης κι απομάκρυνση από τη δημοσιογραφική δεοντολογία, επιβάλλεται θεσμική ενίσχυση από το κράτος, ώστε να αποκοπούν τα ΜΜΕ από συμφέροντα και να απαλλαγούν από εξαρτήσεις. Ο μονόδρομος, δηλαδή, της μαζικής ενημέρωσης και η προπαγάνδα να μετατραπούν σε πολυφωνία. Σαφέστατα, η ελευθερία των ΜΜΕ δε νοείται να μεταφράζεται σε ασυδοσία.

Οι φορείς των ΜΜΕ \ οι δημοσιογράφοι οφείλουν να διακρίνονται απο ήθος, αίσθημα ευθύνης, υπευθυνότητα, ειλικρίνεια, αντικειμενικότητα, αμεροληψία, παρρησία, μόρφωση, οξύνοια, κριτικό πνεύμα, ορθοέπεια. Υποχρεούνται να λαμβάνουν επαγγελματική κατάρτιση σε πανεπιστημιακού

επιπέδου σχολές, σφαιρική καλλιέργεια, παιδεία. Με σεβασμό απέναντι στο κοινό, οφείλουν να ασκούν λειτούργημα, να μην υποτάσσονται σε συμφέροντα, να υπηρετούν την αλήθεια, να ελέγχουν τις πηγές και να διασταυρώνουν τις ειδήσεις. Απαιτείται να μην προπαγανδίζουν και φανατίζουν το κοινό, αλλά να διαφοροποιούν το σχόλιο απο το γεγονός, να αναλαμβάνουν την ευθύνη των πληροφοριών που μεταδίδουν και να τηρούν τον κώδικα δεοντολογίας του επαγγέλματός τους, συνειδητοποιώντας τη σοβαρότητα του έργου τους. Επίσης, απαιτείται αξιοκρατική επιλογή των ατόμων που κατέχουν τις υπεύθυνες θέσεις στα ΜΜΕ, με κριτήρια τις γνώσεις, την πνευματική καλλιέργεια, τις ηθικές αρχές, την επαγγελματική ακεραιότητα.

Αντικειμενική, έγκυρη κι έγκαιρη πληροφόρηση: έλεγχος της αξιοπιστίας των μηνυμάτων, προσπάθεια διασταύρωσης της πληροφορίας, ποιοτική αναβάθμιση της θεματολογίας.

Ουσιαστικός έλεγχος εφαρμογής του κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας από το Ε.Σ.Ρ. με ηθική δέσμευση για τους φορείς λειτουργίας των ΜΜΕ.

Πνευματική υποδομή του κοινού : οι δέκτες υποχρεούνται να διαθέτουν πνευματική καλλιέργεια, παιδεία, ωριμότητα, αναπτυγμένη κριτική για αξιολόγηση των μηνυμάτων. Επειδή, μάλιστα, το κοινό έχει τεράστια δύναμη (πιστοποιείται από τις μετρήσεις θεαματικότητας ή ακροαματικότητας), μπορεί κι οφείλει να ασκήσει πίεση στους υπεύθυνους των ΜΜΕ για καλύτερη ποιότητα προγραμμάτων κι αντικειμενική προβολή των γεγονότων.

Οικογένεια: οι γονείς έχουν χρέος να συζητούν με τα παιδιά τους για την ορθή χρήση των ΜΜΕ και να τους γνωστοποιούν τους κινδύνους που ελλοχεύει η κατάχρησή τους. Είναι απολύτως αναγκαίο να επιλέγουν τα παιδικά προγράμματα, να ελέγχουν τις εκπομπές που παρακολουθούν τα νεαρά μέλη ( π.χ. αποφυγή βίας, εκχυδαϊσμού, βωμολοχίας ) και να αποτρέπουν απο την πολύωρη ενασχόληση \ παρακολούθηση ( επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία ). Επιβάλλεται να επιδιώκουν το μέτρο, να παρέχουν κίνητρα κι ερεθίσματα για γόνιμη αξιοποίηση και διοχέτευση του ελεύθερου χρόνου σ’ άλλες δραστηριότητες.

Σχολείο: έργο του είναι η μετάδοση ανθρωπιστικής παιδείας ( αρχές, αξίες, ιδανικά ) και γνώσεων, προκειμένου οι μαθητές να διευρύνουν τους ορίζοντές τους, να διαθέτουν έρμα και να  είναι ολοκληρωμένες προσωπικότητες, με πνευματικότητα και ηθικότητα. Αυτά τα εφόδια θα είναι το αντιστάθμισμα στα χαμηλής ποιότητας προγράμματα, η άμυνα στις προσπάθειες χειραγώγησης, η βάση για την καλλιέργεια του διαλόγου, την εδραίωση του πλουραλισμού, τον εθισμό στις δημοκρατικές διαδικασίες. Η εικόνα αυτή αφορά ένα σχολείο που παρακολουθεί την εποχή και τις εξελίξεις, ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία που έχει επαφή με την πραγματικότητα και τις πολύμορφες εκφάνσεις της. Εξάλλου, ο πεπαιδευμένος άνθρωπος δεν αρκείται μόνο σ’ αυτά που βλέπει, ακούει και διαβάζει, αλλά αναζητεί να βρει και να εξηγήσει τα αίτια των γεγονότων, κρίνει κι αμφισβητεί την αξιοπιστία των ειδήσεων και των απόψεων.  

Πνευματική ηγεσία: οι άνθρωποι του πνεύματος είναι επιφορτισμένοι με την αποστολή να καταγγέλλουν τις απόπειρες παραπληροφόρησης και προπαγάνδας, να ενημερώνουν το λαό για φαινόμενα υπονόμευσης της δημοκρατίας και περιστολής των ελευθεριών και των δικαιωμάτων του, να μετέχουν ενεργά στη λειτουργία των ΜΜΕ ( π.χ. αρθρογραφία , συμμετοχή σε τηλεοπτικές ή ραδιοφωνικές εκπομπές ).      

          

 

Ορθή στάση του ατόμου απέναντι στα μέσα ενημέρωσης

Το άτομο με τη στάση του θα πρέπει να ελαχιστοποιήσει τις αρνητικές επιδράσεις των μέσων

επικοινωνίας και ενημέρωσης. Αυτό θα επιτευχθεί:

· Με την κατάλληλη Παιδεία, μέσω της οποίας θα αποκτήσει ελευθερία βούλησης και θα μάθει να κρίνει, να διασταυρώνει, να συγκρίνει και να επιλέγει. Μ’ αυτό τον τρόπο δε θα «πέφτει» θύμα προπαγάνδας και παραπληροφόρησης.

· Με το να βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση, ώστε με τη λογική επεξεργασία και αποκωδικοποίηση των μηνυμάτων, ν’ αποφεύγεται η «πλύση εγκεφάλου», ο αποπροσανατολισμός και η καταστρατήγηση της εσωτερικής ελευθερίας από τον καταιγισμό των πληροφοριών.

· Με το να το διακρίνει η επιλεκτικότητα και η ικανότητα διάκρισης ανάμεσα στο αξιόλογο και μη αξιόλογο. Να μην παρακολουθεί ανεξέλεγκτα ό,τι του «σερβίρεται», αλλά μόνο τις εκπομπές που το αναβαθμίζουν και σέβονται την προσωπικότητά του.