ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
1. Να κατατάξετε τα παρακάτω ζευγάρια λέξεων στον πίνακα που ακολουθεί. Άφιξη – αναχώρηση / ανίχνευση - εξέταση / δικαίωμα – υποχρέωση / κόκκινο – ερυθρό / ανακαλύπτω – αποκαλύπτω / στέγη – σκεπή / φέγγει – φωτίζει / τριζόνι – γρύλος / επάγγελμα – απασχόληση / πρόγονος – απόγονος.
ΣΥΝΩΝΥΜΑ ΑΝΤΩΝΥΜΑ ΤΑΥΤΟΣΗΜΑ
2. Στις παρακάτω ομάδες λέξεων να διαγράψετε την παρείσακτη λέξη.
Γιαλός – παρυφή –Ø παραλία- αμμουδιά
Πετεινός – κόκορας – διάνοςØ
Καταγής – μπρούμυτα –Ø ανάσκελα
Καλός – όμορφος – ονομαστός – ωραίοςØ
Νηστικός – ατάιστος-Ø καλεσμένος – άσιτος
Γίδα – κατσίκα- αγελάδαØ
Αυγή – μεσημέρι – χάραμα –Ø ξημέρωμα
Ξακουστός- φωτεινός – άσημοςØ
Φλαμούρι – καφές – τίλιοØ
Ø Φιλάργυρος- οικονόμος – οικονομολόγος – σπαγκοραμμένος
3. Να κατατάξετε κλιμακωτά τα παρακάτω συνώνυμα, έτσι ώστε η έννοια που εκφράζουν να παρουσιάζεται όλο και πιο δυνατή.
• Κρύο – παγωνιά – ψύχρα
• Κλαίω – θρηνώ – οδύρομαι – μοιρολογώ – χτυπιέμαι
• Κοιτάζω – παρατηρώ – βλέπω
• Ανίχνευση – έρευνα – εξέταση
• Βροχή – νεροποντή – ψιχάλα – κατακλυσμός
• Ανήσυχος – πανικόβλητος – φοβισμένος – τρομαγμένος
• Κούραση – εξάντληση – κόπωση
4. Από τα παρακάτω ζεύγη λέξεων ξεχωρίστε ποια δεν είναι ταυτόσημα αλλά απλά συνώνυμα.
Θρανίο – κάθισμα Ίππος – άλογο
Χρυσάφι – μάλαμα Γεώμηλο – πατάτα
Μαχαλάς - γειτονιά Κακία – μίσος
Οργή – θυμός Δουλειά – ασχολία
Ταλαιπωρώ - κακοποιώ Πείνα - λιμός
5. Να αντικαταστήσετε όσο πιο πολλές λέξεις μπορείτε με άλλες συνώνυμές τους στο παρακάτω κείμενο.
Κοίταζε μονάχα τα βουνά, που τα γαλάζωνε το ηλιόγερμα, και συλλογιόταν πως πίσω από δαύτα υπάρχουν άλλα βουνά, άλλοι κάμποι, κι οι πολιτείες κι οι θάλασσες, ατέλειωτο μελισσολόι οι άνθρωποι, που πασκίζουνε ολημερίς, για ν’ αποχτήσουν στον ήλιο μοίρα, πόσο μεγάλος είναι, Θεέ μου, ο κόσμος σου και πόσο ευλογητό τ’ όνομά σου! Και σα βράδιαζε, έβαζε το σκαμνάκι της κοντά στο πηγάδι κι ερχόνταν τα κοριτσόπουλα της γειτονιάς να πάρουν νερό και την καλησπέριζαν κι εκείνη τους έλεγε ένα σωρό χωρατά, τόσο ανοιχτόκαρδη ήταν! Τα ‘τρωγε κιόλας τα λόγια της, χωρίς δόντια μιλούσε, κι ήταν πιο νόστιμη η κουβέντα της έτσι δα, μ’ εκείνες τις αναπάντεχες λακκούβες, μ’ εκείνα τα κομπιάσματα τ’ αναπάντεχα….
….. Και τότες βγαίνανε από το στόμα της παραμυθόλογα και ιστορίες και χωρατά, που μοσχομύριζαν σαν το κυδώνι και σαν το μήλο το χειμωνιάτικο. Παλιοί άνθρωποι, παλιά συνήθεια, παλιά καμώματα. Και κάτι θηρία παράξενα, που ρουφούσαν όλη τη θάλασσα με μια μόνη ανασαιμιά τους και κάτι πουλιά που κελαηδούσαν σε μαγικά περιβόλια και κάτι δράκοι που φύλαγαν βαρδιάτορες στ’ απόμερα κάστρα τις όμορφες κοπέλες, και στοιχειωμένα πηγάδια κι οι νεράιδες που τρέλαιναν τους περαστικούς κι ένα σωρό παρόμοια και παράξενα, που ήταν να θαυμάζει ο νους σου!
Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος
1)Να χωρίσετε την παρακάτω περίοδο σε κύριες και δευτερεύουσες προτάσεις και να τις χαρακτηρίσετε:
Η ιστορία του Τύπου είναι όπως είναι και του έντυπου λόγου γενικότερα, πλούσια σε ανελεύθερους περιορισμούς καισε αγώνες με σκοπό να καταλυθούν , αλλά δεν είναι τυχαίο πως εκείνοι που επιδιώκουν να καταπνίξουν την ελευθερία του Τύπου επικαλούνται πάντα το συμφέρον του συνόλου.
2)ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΑ ΕΙΔΗ ΣΥΝΔΕΣΕΩΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:
1.Μου είπε την αλήθεια, αλλά δεν τον πίστεψα.
2.Χτύπησε δυνατά το κουδούνι για να του ανοίξουν.
3.Βλέπε, άκου , σώπα .
4.Δεν έβρισκαν καμιά λύση, αποφάσισαν λοιπόν τη φυγή .
5.Οι στίχοι του έχουν απλότητα μα τους λείπει η δύναμη.
6.Πήγαινε, όπου ήθελε.
7.Ηταν Ιταλός , έζησε τον πέμπτο αιώνα, έγραψε για την αγάπη.
3)ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΙΣ ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ, ΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΕΤΕ ΤΙΣ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ (ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ-ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ) ΚΑΙ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΑΝ ΤΙ ΧΡΗΣΙΜΕΥΟΥΝ ΟΙ ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ:
1.Αφού σκέφτηκε καλά,μου απάντησε ότι δεν τον ενδιέφερε τίποτε.
2.Ο πατέρας μου, αν και ήταν αυστηρός , με άφηνε να βγαίνω βόλτα με τις φίλες μου που συνήθως δεν είχαν πρόβλημα.
3.Είναι ψέμα ότι αυτός άρχισε τον καβγά, όπως έλεγαν όλοι.
4.Πιστεύω ότι τελικά θα δεχθεί για να κλείσει τα στόματα μερικών.
5.Θέλει να φύγει γιατί τον πίκραναν.
6.Φοβάμαι μήπως έρθει για να πάρει πίσω το παιδί της .
7.Το αστείο που έκανε , ήταν τόσο άνοστο , ώστε δεν γέλασε κανείς .
4)ΝΑΒΡΕΙΤΕ ΤΙΣ ΔΕΥΤΕΡΕΟΥΣΕΣ ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ , ΝΑ ΤΙΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΕΤΕ ΚΑΙ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΑΝ ΤΙ ΧΡΗΣΙΜΕΥΟΥΝ:
1. Από καιρό φανηκε ότι τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά.
2. Υπήρχε η φήμη πως θα φύγουν για την Αμερική.
3. Είχε το φόβο , μήπως δεν τα πάει καλά στις εξετάσεις .
4. Ό,τι έκανε, πήγε χαμένο.
5. Ο πόθος του να σπουδάσει πραγματοποιήθηκε.
6. Είσαι ότι δηλώσεις .
7. Δε με ρώτησες ανέμεινα χθες στο σπίτι.
8. Θέλει να φύγει μακριά.
9. Μου απάντησε ότι δεν τον ενδιαφέρει τίποτε.
10.Ο πατέρας μου , αν και αυστηρός , με αφήνει να βγαίνω βόλτα με τις φίλες μου που συνήθως δεν είχαν πρόβλημα.
11.Είναι ψέμα ότι ήταν άρρωστος .
12.Απορούσε αν ήταν άξιος για τη δουλειά.
13.Με ρώτησε αν θα φύγω ή αν θα μείνω.
14.Η αντίληψη πως όλα θα πάνε καλύτερα , φαίνεται σωστή.
15.Μπες στο γραφείο όποιου υπαλλήλου θέλεις .
16.Με ρώτησε ποια μέρα θα γίνουν οι εξετάσεις .
2) Στις παρακάτω περιόδους να συμπληρώσετε τους συνδέσμους που λείπουν και να βρείτε πού υπάρχει παράταξη και πού υπόταξη:
1. Θέλω …….. αγοράσω αυτοκίνητο, ………. δεν έχω τα χρήματα ………. χρειάζονται.
2. Ο θιασάρχης είπε ………..η παράσταση θα γίνει ………..γεμίσει το θέατρο ………δε γεμίσει.
3. Αποφάσισα ……….καταθέσω τα χρήματα μου στην τράπεζα, …………τα εξασφαλίσω.
4. Μου τηλεφώνησε από τη Μύκονο …………μου είπε ………..περνάει ωραία.
5. Δεν πήγα εκδρομή, ………..αρρώστησα ξαφνικά …………ο καιρός ήταν βροχερός.
4) Να αναγνωριστούν οι ειδικές, βουλητικές, ενδοιαστικές και πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις και να προσδιοριστεί ο συντακτικός ρόλος της καθεμιάς:
1. Είναι σίγουρο ότι κέρδισες το λαχείο;
2. Προθυμοποιήθηκε να μας δείξει την πόλη.
3. Ένα είναι βέβαιο, ότι εσύ δε φταις.
4. Πρόσεξε μήπως έχεις κάνει λάθος.
5. Δεν ξέρω αν αστειεύεσαι ή αν μιλάς σοβαρά.
6. Ρωτούσαν πότε φεύγει το πλοίο.
7. Μία μόνο αγωνία μου έκοβε τα γόνατα, μήπως με προλάβουν οι εχθροί.
8. Είμαι βέβαιος πως θα τα καταφέρεις.
Στις παρακάτω περιόδους να συμπληρώσετε τους συνδέσμους που λείπουν και
να βρείτε πού υπάρχει παράταξη και πού υπόταξη:
1. Θέλω …….. αγοράσω αυτοκίνητο, ………. δεν έχω τα χρήματα ………. χρειάζονται.
2. Ο θιασάρχης είπε ………..η παράσταση θα γίνει ………..γεμίσει το θέατρο ………δε
γεμίσει.
3. Αποφάσισα ……….καταθέσω τα χρήματα μου στην τράπεζα, …………τα
εξασφαλίσω.
4. Μου τηλεφώνησε από τη Μύκονο …………μου είπε ………..περνάει ωραία.
5. Δεν πήγα εκδρομή, ………..αρρώστησα ξαφνικά …………ο καιρός ήταν βροχερός.
§ Να βρείτε τα επίθετα που ορίζονται:
1. Αυτός που δεν μπορεί κανείς να τον πλησιάσει.
2. Αυτός που είναι αγαπητός στο λαό.
3. Αυτός που αποβλέπει μόνο στο συμφέρον του.
4. Αυτός που αρκείται σε λίγα.
5. Αυτός που παρουσιάζει μεταπτώσεις από τη μια ψυχική κατάσταση στην άλλη.
§ Να αντικαταστήσετε με δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις τα αντικείμενα των
ρημάτων στα παρακάτω παραδείγματα, κάνοντας και οποιαδήποτε άλλη
απαραίτητη μεταβολή:
1. Αναγνωρίζω το σφάλμα μου.
2. Εύχομαι τη γρήγορη ανάρρωση σου.
3. Κανένας δεν ήξερε το όνομα του χωριού.
4. Ο επιτηρητής ανακοίνωσε τη λήξη του χρόνου.
5. Φοβάται την αρρώστια και τρέμει το θάνατο.
§ Να αναγνωριστούν οι ειδικές, βουλητικές, ενδοιαστικές και πλάγιες ερωτηματικές
προτάσεις και να προσδιοριστεί ο συντακτικός ρόλος της καθεμιάς:
1. Είναι σίγουρο ότι κέρδισες το λαχείο;
2. Προθυμοποιήθηκε να μας δείξει την πόλη.
3. Ένα είναι βέβαιο, ότι εσύ δε φταις.
4. Πρόσεξε μήπως έχεις κάνει λάθος.
5. Δεν ξέρω αν αστειεύεσαι ή αν μιλάς σοβαρά.
6. Ρωτούσαν πότε φεύγει το πλοίο.
7. Μία μόνο αγωνία μου έκοβε τα γόνατα, μήπως με προλάβουν οι εχθροί.
8. Είμαι βέβαιος πως θα τα καταφέρεις.
Να αποδώσετε τη σημασία των παρακάτω φράσεων χωρίς τη μεταφορά που υπάρχει σ΄ αυτές.
Είναι ψημένος στο επάγγελμα.
Δε ριζώνει σε καμιά δουλειά.
Εγώ δε σηκώνω αστεία.
Η καρδιά μου είναι σφιγμένη.
Ο Κώστας είναι χρυσό παιδί.
Φυτρώνει εκεί που δεν τον σπέρνουν.
Από τις παρακάτω προτάσεις που εισάγονται με το για να, να ξεχωρίσετε τις τελικές από τις αποτελεσματικές:
Ούτε ένας δε σώθηκε, για να διηγηθεί την τρομερή καταστροφή.
Κάθισα στις πρώτες θέσεις, για να απολαύσω την παράσταση.
Δεν είμαι δούλα σου, για να σου κάνω όλα τα χατίρια.
Δεν είμαι τόσο ανόητος, για να μην ξέρω τι κάνω.
Έκανα ό,τι μπορούσα, για να σου αλλάξω τη γνώμη.
1. Να κατατάξετε τα παρακάτω ζευγάρια λέξεων στον πίνακα που ακολουθεί. Άφιξη – αναχώρηση / ανίχνευση - εξέταση / δικαίωμα – υποχρέωση / κόκκινο – ερυθρό / ανακαλύπτω – αποκαλύπτω / στέγη – σκεπή / φέγγει – φωτίζει / τριζόνι – γρύλος / επάγγελμα – απασχόληση / πρόγονος – απόγονος.
ΣΥΝΩΝΥΜΑ ΑΝΤΩΝΥΜΑ ΤΑΥΤΟΣΗΜΑ
2. Στις παρακάτω ομάδες λέξεων να διαγράψετε την παρείσακτη λέξη.
Γιαλός – παρυφή –Ø παραλία- αμμουδιά
Πετεινός – κόκορας – διάνοςØ
Καταγής – μπρούμυτα –Ø ανάσκελα
Καλός – όμορφος – ονομαστός – ωραίοςØ
Νηστικός – ατάιστος-Ø καλεσμένος – άσιτος
Γίδα – κατσίκα- αγελάδαØ
Αυγή – μεσημέρι – χάραμα –Ø ξημέρωμα
Ξακουστός- φωτεινός – άσημοςØ
Φλαμούρι – καφές – τίλιοØ
Ø Φιλάργυρος- οικονόμος – οικονομολόγος – σπαγκοραμμένος
3. Να κατατάξετε κλιμακωτά τα παρακάτω συνώνυμα, έτσι ώστε η έννοια που εκφράζουν να παρουσιάζεται όλο και πιο δυνατή.
• Κρύο – παγωνιά – ψύχρα
• Κλαίω – θρηνώ – οδύρομαι – μοιρολογώ – χτυπιέμαι
• Κοιτάζω – παρατηρώ – βλέπω
• Ανίχνευση – έρευνα – εξέταση
• Βροχή – νεροποντή – ψιχάλα – κατακλυσμός
• Ανήσυχος – πανικόβλητος – φοβισμένος – τρομαγμένος
• Κούραση – εξάντληση – κόπωση
4. Από τα παρακάτω ζεύγη λέξεων ξεχωρίστε ποια δεν είναι ταυτόσημα αλλά απλά συνώνυμα.
Θρανίο – κάθισμα Ίππος – άλογο
Χρυσάφι – μάλαμα Γεώμηλο – πατάτα
Μαχαλάς - γειτονιά Κακία – μίσος
Οργή – θυμός Δουλειά – ασχολία
Ταλαιπωρώ - κακοποιώ Πείνα - λιμός
5. Να αντικαταστήσετε όσο πιο πολλές λέξεις μπορείτε με άλλες συνώνυμές τους στο παρακάτω κείμενο.
Κοίταζε μονάχα τα βουνά, που τα γαλάζωνε το ηλιόγερμα, και συλλογιόταν πως πίσω από δαύτα υπάρχουν άλλα βουνά, άλλοι κάμποι, κι οι πολιτείες κι οι θάλασσες, ατέλειωτο μελισσολόι οι άνθρωποι, που πασκίζουνε ολημερίς, για ν’ αποχτήσουν στον ήλιο μοίρα, πόσο μεγάλος είναι, Θεέ μου, ο κόσμος σου και πόσο ευλογητό τ’ όνομά σου! Και σα βράδιαζε, έβαζε το σκαμνάκι της κοντά στο πηγάδι κι ερχόνταν τα κοριτσόπουλα της γειτονιάς να πάρουν νερό και την καλησπέριζαν κι εκείνη τους έλεγε ένα σωρό χωρατά, τόσο ανοιχτόκαρδη ήταν! Τα ‘τρωγε κιόλας τα λόγια της, χωρίς δόντια μιλούσε, κι ήταν πιο νόστιμη η κουβέντα της έτσι δα, μ’ εκείνες τις αναπάντεχες λακκούβες, μ’ εκείνα τα κομπιάσματα τ’ αναπάντεχα….
….. Και τότες βγαίνανε από το στόμα της παραμυθόλογα και ιστορίες και χωρατά, που μοσχομύριζαν σαν το κυδώνι και σαν το μήλο το χειμωνιάτικο. Παλιοί άνθρωποι, παλιά συνήθεια, παλιά καμώματα. Και κάτι θηρία παράξενα, που ρουφούσαν όλη τη θάλασσα με μια μόνη ανασαιμιά τους και κάτι πουλιά που κελαηδούσαν σε μαγικά περιβόλια και κάτι δράκοι που φύλαγαν βαρδιάτορες στ’ απόμερα κάστρα τις όμορφες κοπέλες, και στοιχειωμένα πηγάδια κι οι νεράιδες που τρέλαιναν τους περαστικούς κι ένα σωρό παρόμοια και παράξενα, που ήταν να θαυμάζει ο νους σου!
Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος
1)Να χωρίσετε την παρακάτω περίοδο σε κύριες και δευτερεύουσες προτάσεις και να τις χαρακτηρίσετε:
Η ιστορία του Τύπου είναι όπως είναι και του έντυπου λόγου γενικότερα, πλούσια σε ανελεύθερους περιορισμούς καισε αγώνες με σκοπό να καταλυθούν , αλλά δεν είναι τυχαίο πως εκείνοι που επιδιώκουν να καταπνίξουν την ελευθερία του Τύπου επικαλούνται πάντα το συμφέρον του συνόλου.
2)ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΑ ΕΙΔΗ ΣΥΝΔΕΣΕΩΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:
1.Μου είπε την αλήθεια, αλλά δεν τον πίστεψα.
2.Χτύπησε δυνατά το κουδούνι για να του ανοίξουν.
3.Βλέπε, άκου , σώπα .
4.Δεν έβρισκαν καμιά λύση, αποφάσισαν λοιπόν τη φυγή .
5.Οι στίχοι του έχουν απλότητα μα τους λείπει η δύναμη.
6.Πήγαινε, όπου ήθελε.
7.Ηταν Ιταλός , έζησε τον πέμπτο αιώνα, έγραψε για την αγάπη.
3)ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΙΣ ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ, ΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΕΤΕ ΤΙΣ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ (ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ-ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ) ΚΑΙ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΑΝ ΤΙ ΧΡΗΣΙΜΕΥΟΥΝ ΟΙ ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ:
1.Αφού σκέφτηκε καλά,μου απάντησε ότι δεν τον ενδιέφερε τίποτε.
2.Ο πατέρας μου, αν και ήταν αυστηρός , με άφηνε να βγαίνω βόλτα με τις φίλες μου που συνήθως δεν είχαν πρόβλημα.
3.Είναι ψέμα ότι αυτός άρχισε τον καβγά, όπως έλεγαν όλοι.
4.Πιστεύω ότι τελικά θα δεχθεί για να κλείσει τα στόματα μερικών.
5.Θέλει να φύγει γιατί τον πίκραναν.
6.Φοβάμαι μήπως έρθει για να πάρει πίσω το παιδί της .
7.Το αστείο που έκανε , ήταν τόσο άνοστο , ώστε δεν γέλασε κανείς .
4)ΝΑΒΡΕΙΤΕ ΤΙΣ ΔΕΥΤΕΡΕΟΥΣΕΣ ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ , ΝΑ ΤΙΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΕΤΕ ΚΑΙ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΑΝ ΤΙ ΧΡΗΣΙΜΕΥΟΥΝ:
1. Από καιρό φανηκε ότι τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά.
2. Υπήρχε η φήμη πως θα φύγουν για την Αμερική.
3. Είχε το φόβο , μήπως δεν τα πάει καλά στις εξετάσεις .
4. Ό,τι έκανε, πήγε χαμένο.
5. Ο πόθος του να σπουδάσει πραγματοποιήθηκε.
6. Είσαι ότι δηλώσεις .
7. Δε με ρώτησες ανέμεινα χθες στο σπίτι.
8. Θέλει να φύγει μακριά.
9. Μου απάντησε ότι δεν τον ενδιαφέρει τίποτε.
10.Ο πατέρας μου , αν και αυστηρός , με αφήνει να βγαίνω βόλτα με τις φίλες μου που συνήθως δεν είχαν πρόβλημα.
11.Είναι ψέμα ότι ήταν άρρωστος .
12.Απορούσε αν ήταν άξιος για τη δουλειά.
13.Με ρώτησε αν θα φύγω ή αν θα μείνω.
14.Η αντίληψη πως όλα θα πάνε καλύτερα , φαίνεται σωστή.
15.Μπες στο γραφείο όποιου υπαλλήλου θέλεις .
16.Με ρώτησε ποια μέρα θα γίνουν οι εξετάσεις .
2) Στις παρακάτω περιόδους να συμπληρώσετε τους συνδέσμους που λείπουν και να βρείτε πού υπάρχει παράταξη και πού υπόταξη:
1. Θέλω …….. αγοράσω αυτοκίνητο, ………. δεν έχω τα χρήματα ………. χρειάζονται.
2. Ο θιασάρχης είπε ………..η παράσταση θα γίνει ………..γεμίσει το θέατρο ………δε γεμίσει.
3. Αποφάσισα ……….καταθέσω τα χρήματα μου στην τράπεζα, …………τα εξασφαλίσω.
4. Μου τηλεφώνησε από τη Μύκονο …………μου είπε ………..περνάει ωραία.
5. Δεν πήγα εκδρομή, ………..αρρώστησα ξαφνικά …………ο καιρός ήταν βροχερός.
4) Να αναγνωριστούν οι ειδικές, βουλητικές, ενδοιαστικές και πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις και να προσδιοριστεί ο συντακτικός ρόλος της καθεμιάς:
1. Είναι σίγουρο ότι κέρδισες το λαχείο;
2. Προθυμοποιήθηκε να μας δείξει την πόλη.
3. Ένα είναι βέβαιο, ότι εσύ δε φταις.
4. Πρόσεξε μήπως έχεις κάνει λάθος.
5. Δεν ξέρω αν αστειεύεσαι ή αν μιλάς σοβαρά.
6. Ρωτούσαν πότε φεύγει το πλοίο.
7. Μία μόνο αγωνία μου έκοβε τα γόνατα, μήπως με προλάβουν οι εχθροί.
8. Είμαι βέβαιος πως θα τα καταφέρεις.
Στις παρακάτω περιόδους να συμπληρώσετε τους συνδέσμους που λείπουν και
να βρείτε πού υπάρχει παράταξη και πού υπόταξη:
1. Θέλω …….. αγοράσω αυτοκίνητο, ………. δεν έχω τα χρήματα ………. χρειάζονται.
2. Ο θιασάρχης είπε ………..η παράσταση θα γίνει ………..γεμίσει το θέατρο ………δε
γεμίσει.
3. Αποφάσισα ……….καταθέσω τα χρήματα μου στην τράπεζα, …………τα
εξασφαλίσω.
4. Μου τηλεφώνησε από τη Μύκονο …………μου είπε ………..περνάει ωραία.
5. Δεν πήγα εκδρομή, ………..αρρώστησα ξαφνικά …………ο καιρός ήταν βροχερός.
§ Να βρείτε τα επίθετα που ορίζονται:
1. Αυτός που δεν μπορεί κανείς να τον πλησιάσει.
2. Αυτός που είναι αγαπητός στο λαό.
3. Αυτός που αποβλέπει μόνο στο συμφέρον του.
4. Αυτός που αρκείται σε λίγα.
5. Αυτός που παρουσιάζει μεταπτώσεις από τη μια ψυχική κατάσταση στην άλλη.
§ Να αντικαταστήσετε με δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις τα αντικείμενα των
ρημάτων στα παρακάτω παραδείγματα, κάνοντας και οποιαδήποτε άλλη
απαραίτητη μεταβολή:
1. Αναγνωρίζω το σφάλμα μου.
2. Εύχομαι τη γρήγορη ανάρρωση σου.
3. Κανένας δεν ήξερε το όνομα του χωριού.
4. Ο επιτηρητής ανακοίνωσε τη λήξη του χρόνου.
5. Φοβάται την αρρώστια και τρέμει το θάνατο.
§ Να αναγνωριστούν οι ειδικές, βουλητικές, ενδοιαστικές και πλάγιες ερωτηματικές
προτάσεις και να προσδιοριστεί ο συντακτικός ρόλος της καθεμιάς:
1. Είναι σίγουρο ότι κέρδισες το λαχείο;
2. Προθυμοποιήθηκε να μας δείξει την πόλη.
3. Ένα είναι βέβαιο, ότι εσύ δε φταις.
4. Πρόσεξε μήπως έχεις κάνει λάθος.
5. Δεν ξέρω αν αστειεύεσαι ή αν μιλάς σοβαρά.
6. Ρωτούσαν πότε φεύγει το πλοίο.
7. Μία μόνο αγωνία μου έκοβε τα γόνατα, μήπως με προλάβουν οι εχθροί.
8. Είμαι βέβαιος πως θα τα καταφέρεις.
Να αποδώσετε τη σημασία των παρακάτω φράσεων χωρίς τη μεταφορά που υπάρχει σ΄ αυτές.
Είναι ψημένος στο επάγγελμα.
Δε ριζώνει σε καμιά δουλειά.
Εγώ δε σηκώνω αστεία.
Η καρδιά μου είναι σφιγμένη.
Ο Κώστας είναι χρυσό παιδί.
Φυτρώνει εκεί που δεν τον σπέρνουν.
Από τις παρακάτω προτάσεις που εισάγονται με το για να, να ξεχωρίσετε τις τελικές από τις αποτελεσματικές:
Ούτε ένας δε σώθηκε, για να διηγηθεί την τρομερή καταστροφή.
Κάθισα στις πρώτες θέσεις, για να απολαύσω την παράσταση.
Δεν είμαι δούλα σου, για να σου κάνω όλα τα χατίρια.
Δεν είμαι τόσο ανόητος, για να μην ξέρω τι κάνω.
Έκανα ό,τι μπορούσα, για να σου αλλάξω τη γνώμη.
Να
συμπληρώσετε τα κενά με τελικές, αιτιολογικές και αποτελεσματικές προτάσεις:
Λυπήθηκα πολύ, που (αιτ.)…………………………………………………………………
Δυστυχώς δεν έχω τόση υπομονή, (αποτ.) ………………………………………………
Μαζευτήκαμε στην πλατεία του χωριού, (τελ.)……………………………………………
Ο δρόμος ήταν σκοτεινός, αφού (αιτ.)…………………………………………………….
Έκανε εξαντλητική δίαιτα, (τελ.) …………………………………………………………..
Ήταν τόσο δυνατή η βροχή, (αποτ.) ………………………………………………………
Από τις παρακάτω προτάσεις που εισάγονται με το για να, να ξεχωρίσετε τις τελικές από τις αποτελεσματικές:
• Ούτε ένας δε σώθηκε, για να διηγηθεί την τρομερή καταστροφή.
• Κάθισα στις πρώτες θέσεις, για να απολαύσω την παράσταση.
• Δεν είμαι δούλα σου, για να σου κάνω όλα τα χατίρια.
• Δεν είμαι τόσο ανόητος, για να μην ξέρω τι κάνω.
• Έκανα ό,τι μπορούσα για να σου αλλάξω τη γνώμη.
Λυπήθηκα πολύ, που (αιτ.)…………………………………………………………………
Δυστυχώς δεν έχω τόση υπομονή, (αποτ.) ………………………………………………
Μαζευτήκαμε στην πλατεία του χωριού, (τελ.)……………………………………………
Ο δρόμος ήταν σκοτεινός, αφού (αιτ.)…………………………………………………….
Έκανε εξαντλητική δίαιτα, (τελ.) …………………………………………………………..
Ήταν τόσο δυνατή η βροχή, (αποτ.) ………………………………………………………
Από τις παρακάτω προτάσεις που εισάγονται με το για να, να ξεχωρίσετε τις τελικές από τις αποτελεσματικές:
• Ούτε ένας δε σώθηκε, για να διηγηθεί την τρομερή καταστροφή.
• Κάθισα στις πρώτες θέσεις, για να απολαύσω την παράσταση.
• Δεν είμαι δούλα σου, για να σου κάνω όλα τα χατίρια.
• Δεν είμαι τόσο ανόητος, για να μην ξέρω τι κάνω.
• Έκανα ό,τι μπορούσα για να σου αλλάξω τη γνώμη.
Να
συμπληρώσετε τα κενά με: αιτιολογικές, τελικές ή αποτελεσματικές προτάσεις:
• Λυπήθηκα πολύ, που ……………………………………………
• Έκανε εξαντλητική δίαιτα, για να ………………………………..
• Η είσοδος είναι φτιαγμένη έτσι, ώστε …………………………..
• Θα έρθω τελικά μαζί σας, μια και ……………………………….
• Ήταν τόσο δυνατή η βροχή, που ……………………………….
• Προτιμώ το ταξίδι με αεροπλάνο, για να ……………………….
Να συμπληρώσετε την υπόθεση ή την απόδοση (όπου αυτές λείπουν ή υποδηλώνονται) κάνοντας τις απαραίτητες φραστικές αλλαγές:
• Να διαβάζετε πολύ. Μόνο έτσι θα προοδέψετε.
• Άλλος στη θέση μου θα αντιδρούσε πιο έντονα.
• Χωρίς χρήματα δεν καταφέρνεις τίποτα.
• Αν το μαρτυρήσεις, αλίμονό σου!
• Λυπήθηκα πολύ, που ……………………………………………
• Έκανε εξαντλητική δίαιτα, για να ………………………………..
• Η είσοδος είναι φτιαγμένη έτσι, ώστε …………………………..
• Θα έρθω τελικά μαζί σας, μια και ……………………………….
• Ήταν τόσο δυνατή η βροχή, που ……………………………….
• Προτιμώ το ταξίδι με αεροπλάνο, για να ……………………….
Να συμπληρώσετε την υπόθεση ή την απόδοση (όπου αυτές λείπουν ή υποδηλώνονται) κάνοντας τις απαραίτητες φραστικές αλλαγές:
• Να διαβάζετε πολύ. Μόνο έτσι θα προοδέψετε.
• Άλλος στη θέση μου θα αντιδρούσε πιο έντονα.
• Χωρίς χρήματα δεν καταφέρνεις τίποτα.
• Αν το μαρτυρήσεις, αλίμονό σου!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου