ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΝΟΤΗΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 1Η (Α)

Εξελίξεις στην Ευρώπη κατά το 17ο και 18ο αιώνα

Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ

• θεαματική αύξηση του πληθυσμού

• μεταβολές στην αγροτική οικονομία προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγή

→ χρήση αγροτικών μηχανών (αγροτική επανάσταση) → χιλιάδες αγρότες

άνεργοι.

• ανάπτυξη εμπορίου ανάμεσα στην Ευρώπη, Αφρική και Αμερική

(τριγωνικό εμπόριο) → συσσώρευση κεφαλαίων στα χέρια Ευρωπαίων

επιχειρηματιών.

• γέννηση της βιομηχανίας (εκβιομηχάνιση) : δημιουργία μεγάλων

εργοστασίων που χρησιμοποιούν μηχανές για παραγωγή αγαθών σε

μεγάλες ποσότητες με χαμηλό κόστος.

Β. ΚΟΙΝ&ΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ

• αριστοκρατία : προσπαθεί να διαφυλάξει τα προνόμιά της

• ανώτερη αστική τάξη (βιομήχανοι, τραπεζίτες, μεγαλέμποροι) :

διεκδικούν συμμετοχή στην εξουσία

• Αγρότες – εργάτες : άσχημες συνθήκες διαβίωσης.

Γ. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

• σχεδόν σε όλα τα κράτη της Ευρώπης επικρατεί η απόλυτη μοναρχία.

• στη Μεγάλη Βρετανία οι οικονομικά ισχυρές τάξεις έχουν καταφέρει να

περιορίσουν τις εξουσίες του βασιλιά.

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 1Η

Πρόοδος των φυσικών επιστημών (17ος αι.)

_ Φράνσις Μπέικον: η ανάγκη του πειράματος ως μέσου επαλήθευσης

μιας επιστημονικής θεωρίας.

_ Ισαάκ Νιούτον: το σύμπαν λειτουργεί με βάση φυσικούς νόμους.

_ιατύπωση νόμου παγκόσμιας έλξης.

_ Η πρόοδος των φυσικών επιστημών απελευθέρωσε τον άνθρωπο από

τις προλήψεις του Μεσαίωνα.

_ Κάποιοι διανοούμενοι σκέφτηκαν ότι με βάση τη λογική θα μπορούσαν

να ανακαλύψουν νόμους που να διέπουν τη λειτουργία της κοινωνίας.

Το κίνημα του $ιαφωτισμού (τέλη 17ου- 18ος αι.)

• Εμφανίστηκε στην Αγγλία (Τζον Λοκ).

• Κορυφώθηκε στη Γαλλία (Ρουσό, Μοντεσκιέ, Βολτέρος, Ντιντερό, Ντ’

Αλαμπέρ).

• Απόρριψη κάθε αυθεντίας, άσκηση κριτικής, χρήση της λογικής ως

μέσο ερμηνείας του κόσμου (βλ. ορισμό, βιβλίο σελ.11)

Βασικές θέσεις του $ιαφωτισμού

Α.Πολιτική

• Φυσικά δικαιώματα: όλοι οι άνθρωποι έχουν απαραβίαστα δικαιώματα

(ζωής, ιδιοκτησίας, ισότητας, ελευθερίας σκέψης και έκφρασης). Τα

δικαιώματα αυτά δεν μπορεί να τα καταργήσει καμία εξουσία.

• Κοινωνικό συμβόλαιο: (Τζον Λοκ, Ρουσό) Οι άνθρωποι παραχώρησαν

κάποιες ελευθερίες τους προκειμένου να ζήσουν αρμονικά. Το κράτος

είναι ο εγγυητής των όρων αυτής της συμφωνίας. Στην περίπτωση που

το κράτος παραβιάσει αυτή τη συμφωνία και γίνει τυραννικό, οι

άνθρωποι έχουν το δικαίωμα αντίστασης.

• _ιάκριση των εξουσιών ( Μοντεσκιέ) : Οι φορείς της εξουσίας πρέπει να

είναι διαφορετικοί:

_ Εκτελεστική εξουσία (κυβέρνηση, εφαρμόζει τους νόμους)

_ Νομοθετική εξουσία (βουλή, θεσπίζει νόμους)

_ _ικαστική εξουσία (δικαστές, ελέγχουν την τήρηση των νόμων)

Β. Θρησκεία

• Οι διαφωτιστές ασκούσαν σκληρή κριτική στην καθολική εκκλησία.

• Πολλοί ήταν «ντεϊστές», πίστευαν δηλαδή ότι ο Θεός έπλασε τον

κόσμο, αλλά δεν παρεμβαίνει στη λειτουργία του.

• Κάποιοι άλλοι ήταν άθεοι.

Γ. Εκπαίδευση

• Η εκπαίδευση αποτελεί ένα από τα μέσα για τη συνεχή πρόοδο του

ανθρώπου.

• Οι διαφωτιστές δε δέχονταν την αυθεντία του δασκάλου. Ήθελαν το

δάσκαλο οδηγό του μαθητή στην ανακάλυψη των απαντήσεων.

Εγκυκλοπαίδεια: ήταν ένα συλλογικό έργο 33 τόμων, στο οποίο οι

διαφωτιστές παρουσίασαν όλες τις νέες ιδέες. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στη

διάδοση των ιδεών του _ιαφωτισμού.

Η επίδραση του Διαφωτισμού

• Ενέπνευσε την αμερικανική και τη γαλλική επανάσταση.

• Έκανε κάποιους μονάρχες να ασκήσουν λιγότερο αυταρχική πολιτική

και να παραχωρήσουν κάποιαπρονόμια στην αστική τάξη (φωτισμένη

δεσποτεία).

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 2Η – ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Τα αίτια της αμερικανικής επανάστασης

• Η δυσφορία των αποίκων για τον οικονομικό έλεγχο που ασκούσε η

Αγγλία.

• Η άρνηση της Αγγλίας να εκμεταλλευτούν οι άποικοι τα νέα εδάφη που είχε

καταλάβει στην αμερικανική ήπειρο (μετά τον επταετή πόλεμο).

• Η επιβολή νέων φόρων για την κάλυψη των δαπανών του πολέμου.

Αφορμή → Το ≪μποϊκοτάζ≫ των αποίκων στα αγγλικά προϊόντα.

Η !ιακήρυξη της Ανεξαρτησίας (1776)

• Απηχεί τις ιδέες του *ιαφωτισμού (πηγή σελ.15).

• Συντάκτες: Τόμας Τζέφερσον, Βενιαμίν Φραγκλίνος.

• Η Αμερικανική επανάσταση ή πόλεμος της ανεξαρτησίας έληξε με νίκη των

αποίκων, οι οποίοι έχουν αποχτήσει σταδιακά αμερικανική εθνική

συνείδηση.

Ανεξαρτησία και νέο κράτος

• Η Αγγλία αναγνώρισε τις αποικίες ως ανεξάρτητο κράτος με το όνομα

Η.Π.Α. (1783).

• Το σύνταγμα των Η.Π.Α. ανακήρυξε τη χώρα ομοσπονδία πολιτειών.

• Η κεντρική κυβέρνηση αποφασίζει για: οικονομία, άμυνα, εξωτερική

πολιτική.

• Οι πολιτείες ρυθμίζουν μόνες τους: εκπαίδευση, αστυνόμευση,

δικαιοσύνη…

• Νομοθετική εξουσία → Κογκρέσο (Γερουσία και Βουλή αντιπροσώπων)

• Εκτελεστική εξουσία → Πρόεδρος

• δικαστική εξουσία → δικαστές (είναι αιρετοί)

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 3Η

ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Η γαλλική κοινωνία πριν την επανάσταση

Τρεις κοινωνικές τάξεις: Οι ανώτεροι κληρικοί Είχαν πολλά προνόμια

Οι ευγενείς και δε φορολογούνταν.

Η τρίτη τάξη Πλήρωναν το σύνολο

(98%) των φόρων, ενώ δεν

συμμετείχαν στη λήψη

πολιτικών αποφάσεων.

Τα γεγονότα προς την Επανάσταση

• Η τρίτη τάξη (οι μεγαλοαστοί) δυσφορούσε που ενώ οικονομικά είχε

ανοδική πορεία, δεν μπορούσε να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων.

• Οι φοβερές συνθήκες του χειμώνα 1788-1789 οδήγησαν το λαό σε

εξαθλίωση και σε εξεγέρσεις;.

• Ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ αναγκάστηκε να συγκαλέσει συνέλευση

των τάξεων στο ανάκτορο των Βερσαλιών.

• Η Τρίτη τάξη απαιτεί μεταρρυθμίσεις, αλλά ο βασιλιάς προτείνει νέους

φόρους.

• Η Τρίτη τάξη αυτοανακηρύχθηκε Εθνοσυνέλευση και συγκεντρώθηκαν

στην αίθουσα του σφαιριστηρίου, όπου και ορκίστηκαν ότι θα δώσουν

σύνταγμα στη Γαλλία.(όρκος του σφαιριστηρίου)

• Κατάληψη της Βαστίλης από το λαό του Παρισιού (14 Ιουλίου 1789).

Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης

• Η Συντακτική συνέλευση: 1) καταργεί τα προνόμια

2) ψηφίζει τη <ιακήρυξη των δικαιωμάτων

του ανθρώπου και του πολίτη.(πηγή σελ.17)

• Στη συνέλευση έχουν διαμορφωθεί τρία πολιτικά ρεύματα:

_ Η δεξιά(διατήρηση του παλιού καθεστώτος)

_ Το κέντρο(συνταγματική μοναρχία)

_ Η αριστερά(αβασίλευτη δημοκρατία)

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 5 (A)

Ο ελληνισμός από τα μέσα του 18ου έως τις αρχές του 19ου αι.

Οικονομικοί μετασχηματισμοί

• Στροφή ευρωπαϊκού εμπορίου προς Ανατολή.

• Έλληνες (αλλά και Εβραίοι και Αρμένιοι) ασχολούνται με εμπόριο και

ναυτιλία.

• Η ρωσοτουρκική συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774) επιτρέπει την

ελεύθερη διακίνηση ελληνικών πλοίων με ρωσική σημαία.

• Οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι περιορίζουν το αγγλικό και γαλλικό εμπόριο

στην περιοχή.

• Ελληνικές πόλεις εξελίσσονται σε σημαντικά εμπορικά κέντρα

(Θεσσαλονίκη, Γιάννενα, Σμύρνη, Χίος, κ.ά.)

• Ενισχύονται οι ελληνικές παροικίες.

Κοινωνία

• Εκκλησία

• Φαναριώτες

• Προεστοί

• Έμποροι – πλοιοκτήτες

• Κλέφτες – Αρματολοί

• Αγρότες

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 5Η

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΙΑΦ_ΤΙΣΜΟΣ

• Πότε; μέσα 18ου αιώνα

• Πού; παροικίες και σε εμπορικά κέντρα του ελληνισμού

• Τι είναι; κίνημα που επιδιώκει τη διάδοση των ιδεών του διαφωτισμού

μεταξύ των Ελλήνων με σκοπό την ιδεολογική προετοιμασία για τον αγώνα

για την ελευθερία.

Κύριες ιδέες των Ελλήνων διαφωτιστών

• Πίστη στη δύναμη της εκπαίδευσης (λαϊκή γλώσσα)

• Θαυμαστές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και των θετικών επιστημών

Κυριότεροι εκπρόσωποι

Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος):

• Πρότεινε τη δημιουργία μιας Ελληνικής ημοκρατίας που θα απλωνόταν

σε όλη τη Βαλκανική

• Στο έργο του «Νέα Πολιτική ιοίκηση» περιλαμβάνεται και το Σύνταγμα

του νέου αυτού κράτους.

• Ο Ρήγας πλήρωσε με τη ζωή του το όραμά του.

Αδαμάντιος Κοραής

• Θεωρούσε τη μόρφωση των υπόδουλων Ελλήνων προϋπόθεση για την

επανάσταση.

• Πιστεύει στη χρήση μιας καλλιεργημένης λαϊκής γλώσσας.

Η αντίδραση

• Προέρχεται από λόγιους που προέρχονται από τους κύκλους του

Πατριαρχείου

• Απορρίπτουν τις ιδέες του ιαφωτισμού

• Πιστεύουν ότι η εκπαίδευση πρέπει να στηρίζεται στα εκκλησιαστικά

κείμενα και την αρχαϊζουσα γλώσσα.

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 7Η

Η Φιλική Εταιρεία

Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Φ.Ε.

• Σκοπός: Η Φ.Ε. ήταν μια μυστική οργάνωση που είχε σκοπό να

προετοιμάσει την επανάσταση των Ελλήνων.

• Ιδρυτές: Σκουφάς, Ξάνθος, Τσακάλωφ, Αναγνωστόπουλος (1814)

• Τόπος: Οδησσός Ρωσίας

Οι δυσκολίες που αντιμετώπιζε η Φ.Ε.

• Ο ελληνισμός ήταν σκορπισμένος σε μεγάλο γεωγραφικό χώρο

• Ανάγκη απόλυτης μυστικότητας

• Οι Φιλικοί έπρεπε να κατανικήσουν τους δισταγμούς πολλών Ελλήνων και

να ξεσηκώσουν ανθρώπους που ανήκαν σε διαφορετικές κοινωνικές

ομάδες.

Οι ευνοϊκές προϋποθέσεις

• Τα εσωτερικά προβλήματα που αντιμετώπιζε η Οθωμανική αυτοκρατορία.

• Η διάδοση των ιδεών του 2ιαφωτισμού.

Η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις Ηγεμονίες

• 2εν υπήρχε εκεί οθωμανικός στρατός σύμφωνα με τις ρωσοτουρκικές

συνθήκες

• Η περιοχή ήταν κοντά στη Ρωσία στη βοήθεια της οποίας έλπιζαν.

• Επίσης περίμεναν τη βοήθεια άλλων βαλκάνιων ηγετών.

Η έναρξη

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης (ηγέτης της Φ.Ε.) πέρασε τον ποταμό Προύθο και

κήρυξε την επανάσταση στο Ιάσιο της Βλαχίας (σημερινή Ρουμανία) το

Φεβρουάριο του 1821.

Οι λόγοι αποτυχίας

• Οι πλούσιοι Έλληνες των ηγεμονιών δε βοήθησαν.

• Ο τσάρος αποκήρυξε την επανάσταση και επέτρεψε την είσοδο του

οθωμανικού στρατού στις ηγεμονίες.

• Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ αναγκάστηκε να αφορίσει τους επαναστάτες.

Το τέλος

Ο Υψηλάντης, παρά τις αρνητικές συνθήκες, συνέχισε τον αγώνα και έδωσε

την αποφασιστική μάχη στο 2ραγατσάνι τον Ιούνιο του 1821. Η ήττα ήταν

αναπόφευκτη.

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 8Η (Α)

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

• Η Επανάσταση ξέσπασε σε διάφορα σημεία της Πελοποννήσου το Μάρτιο

του 1821. Έπειτα επεκτάθηκε στη Στερεά Ελλάδα, την Κρήτη, το Αιγαίο,

την Ήπειρο, τη Μακεδονία, τη Θράκη, αλλά και στην Κύπρο και τη Μικρά

Ασία.

• Η καταστολή της Επανάστασης ήταν άμεση όπου:

_ Οι περιοχές ήταν πεδινές (Μακεδονία, Θεσσαλία)

_ Οι περιοχές ήταν κοντά σε οθωμανικά στρατόπεδα (Θράκη, Μ.Ασία )

• Έτσι η Επανάσταση εδραιώθηκε στην Πελοπόννησο, στη Στερεά και σε

νησιά του Αιγαίου.

• Ξεχώρισαν για τις ηγετικές και στρατιωτικές τους ικανότητες : Θεόδωρος

Κολοκοτρώνης, Γεώργιος Καραϊσκάκης, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Μάρκος

Μπότσαρης, Κωνσταντίνος Κανάρης, Ανδρέας Μιαούλης, Η Λασκαρίνα

Μπουμπουλίνα, η Μαντώ Μαυρογένους και πολλοί άλλοι.

1821-1823: Η εδραίωση της Επανάστασης

• Οι Έλληνες πέτυχαν την εκδίωξη των Οθωμανών από την ύπαιθρο και τον

περιορισμό τους στα κατά τόπους φρούρια.

• Παράλληλα συγκροτούσαν τοπικές αρχές για να συντονίζουν τον αγώνα,

να οργανώνουν πολιτικά τις περιοχές που απελευθερώνονταν, να

απευθύνονται στις ξένες δυνάμεις για βοήθεια. Σ΄ αυτές συμμετείχαν

κυρίως προεστοί και φαναριώτες (π.χ. Πελοποννησιακή Γερουσία)

• Αντίδραση του Σουλτάνου: διωγμοί και θανατώσεις Ελλήνων χωρίς

διακρίσεις. Απαγχονισμός Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄.

• Σημαντικός ο ρόλος των οπλαρχηγών της Στερεάς που πετυχαίνοντας

σημαντικές νίκες εμπόδισαν τον τουρκικό στρατό να φθάσει στην

Πελοπόννησο. Στα δύο πρώτα χρόνια έχουμε σημαντικές νίκες ( Αλαμάνα,

Γραβιά, κ.α.).

• Στην Πελοπόννησο η επικράτηση των Ελλήνων οπλαρχηγών ήταν σχεδόν

πλήρης. Ξεχωρίζουν από απόψη σημασίας η άλωση της Τριπολιτσάς και η

καταστροφή της στρατιάς του ;ράμαλη στα ;ερβενάκια ( Κολοκοτρώνης)

• Οι Έλληνες ναυτικοί εμπόδισαν τον τουρκικό στόλο να βοηθήσει τα

τουρκικά στρατεύματα και πολιορκούσαν παραλιακά φρούρια.

Όμως : καταστροφή της Χίου από τους Τούρκους (ξεσήκωσε γενική

κατακραυγή, ενώ ως απάντηση ήρθε η πυρπόληση τουρκικής ναυαρχίδας

από Κανάρη)

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 8Η Β

Η φάση της κάμψης (1824-1827)

• Η καταστροφή της Κάσου και των Ψαρών.

• Αποβίβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, μετά από συμφωνία με το Σουλτάνο. Με

Κολοκοτρώνη και Ανδρούτσο στη φυλακή λόγω του εμφυλίου πολέμου, εύκολα

ανακαταλαμβάνει μεγάλο μέρος της Πελοποννήσου. Ο Παπαφλέσσας σκοτώνεται. Η

επέλαση του Ιμπραήμ ανακόπτεται από τον (. Υψηλάντη κοντά στο Ναύπλιο.

• Η πολιορκία και η ηρωική έξοδος του Μεσολογγίου (Απρίλιος 1825- Απρίλιος 1826)

• Πολλές περιοχές της Πελοποννήσου δηλώνουν υποταγή στον Ιμπραήμ, όμως χάρη στις

προσπάθειες του Κολοκοτρώνη διατηρούνται εστίες αντίστασης.

• Στη Στερεά ο θάνατος του Γ. Καραϊσκάκη και η πτώση της Ακρόπολης της Αθήνας.

• Όλα δείχνουν ότι η επανάσταση έχει σβήσει.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Η πολιορκία του Μεσολογγίου (από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού)

Στα τέλη Μαρτίου 1825, την εποχή δηλαδή που ο Iμπραήμ ξεκινούσε τις επιχειρήσεις του

στην Πελοπόννησο, ο Μεχμέτ Ρεσίτ-πασάς (γνωστότερος ως Κιουταχής) κατέλαβε σχετικά

εύκολα το Μακρυνόρος, που αποτελούσε το πέρασμα από την Ήπειρο στη (. Στερεά, και

κατευθύνθηκε χωρίς να συναντήσει δυσκολία στο Mεσολόγγι. Oι υπερασπιστές της πόλης,

που αποτελούσε το κέντρο της επανάστασης στη (. Στερεά, είχαν ενισχύσει την άμυνα τόσο

από την ξηρά όσο και από τη λιμνοθάλασσα. Στο Mεσολόγγι έσπευσαν ακόμη αρκετοί

οπλαρχηγοί από τις γειτονικέςεπαρχίες. H πολιορκία ξεκίνησε στα τέλη Απριλίου 1825,

πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις και διήρκησε έναν ολόκληρο χρόνο. Έως τον Oκτώβριο οι

πολιορκημένοι είχαν με επιτυχία αντιπαρέλθει την πίεση και υποχρέωσαν τον Κιουταχή να

χαλαρώσει την πολιορκία, η οποία όμως έγινε πολύ σύντομα (Nοέμβριος 1825) και πάλι

ασφυκτική. Tελικά, τη νύχτα της 10ης προς την 11η Aπριλίου 1826 οι καταπονεμένοι από τη

δωδεκάμηνη πολιορκία και εξαντλημένοι από την έλλειψη τροφής υπερασπιστές της πόλης

πραγματοποίησαν μια απελπισμένη και συνάμα ηρωική έξοδο.

H κατασκευή χαρακωμάτων και υπόγειων στοών (λαγούμια) υπήρξε βασική πολεμική

τακτική για τους δυο αντιπάλους. Από την πλευρά των επαναστατών στην κατασκευή

υπόγειων στοών διακρίθηκε ο Kώστας Xορμόβας, ο οποίος έκτοτε έμεινε γνωστός

ως Λαγουμιτζής. H κινητοποίηση του ελληνικού στόλου με στόχο την άρση του αποκλεισμού

και την ενίσχυση των πολιορκημένων με ενόπλους, πυρομαχικά και εφόδια επιχειρήθηκε

αρκετές φορές άλλοτε με επιτυχία και άλλοτε όχι. Στα τέλη Iουλίου 1825 και στα μέσα

Iανουαρίου 1826 ο Ανδρέας Μιαούλης πέτυχε να διασπάσει το ναυτικό αποκλεισμό δίνοντας

ελπίδα στους πολιορκημένους. Η αποτυχία ωστόσο το Φεβρουάριο του 1826 έκρινε σε

μεγάλο βαθμό την πτώση του Μεσολογγίου. Tέλος, σημαντική από επιχειρησιακής πλευράς

ήταν και η προσπάθεια των πολιορκημένωννα συντονίσουν τη δράση τους με τον

Καραϊσκάκη και άλλους ενόπλους που βρίσκονταν στα νώτα του οθωμανικού στρατού και

προέβαιναν σε μικρής κλίμακας επιχειρήσεις. Eπρόκειτο συνήθως για νυχτερινές επιδρομές

στο στρατόπεδο των αντιπάλων καθώς και σε εφοδιοπομπές. Tέλος, πραγματοποιούνταν και

έξοδοι από τους προμαχώνες με στόχο την κατάληψη των πλησιέστερων στο Mεσολόγγι

θέσεων των Οθωμανών. Tέτοιες επιχειρήσεις είχαν αναγκάσει το Μεχμέτ Ρεσίτ-πασά να

χαλαρώσει την πολιορκία το φθινόπωρο του 1825, γεγονός που επέτρεψε τον εφοδιασμό των

πολιορκημένων και την ανακατασκευή των οχυρωματικών έργων. Eνισχύθηκε όμως και ο

Kιουταχής με την έλευση του Iμπραήμ.

Aπό το Φεβρουάριο του 1826 η κατάσταση για τους πολιορκημένους γινόταν ολοένα και

δυσκολότερη. Σ' αυτό συνέτεινε η παράδοση του γειτονικού Aνατολικού (Aιτωλικού), ο

έλεγχος της λιμνοθάλασσας από τον οθωμανικό στόλο και η αποτυχία μιας προσπάθειας για

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 12

Βιομηχανική επανάσταση

_ Με τον όρο βιομηχανική επανάσταση εννοούμε τη βαθμιαία και συνεχώς

επιταχυνόμενη χρησιμοποίηση της μηχανής ως μέσο παραγωγής αγαθών.

_ Γιατί επανάσταση; Γιατί το πέρασμα από την αγροτική χειροτεχνική

οικονομία στην βιομηχανική οικονομία έφερε αλλαγές σε όλους τους τομείς

της κοινωνίας. Μέσα σ’ έναν αιώνα έχουμε τόσες αλλαγές στον τομέα

τεχνολογίας και παραγωγής όσες δεν είχαμε αιώνες πριν.

_ Κύρια γνωρίσματα της Β.Ε.: βιβλίο σελ.41

ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓ&ΓΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓ&ΓΗ

• χειροκίνητες μηχανές –εργαλεία • ατμοκίνητες μηχανές-εργαλεία

• αγροτικά σπίτια • εργοστάσια στις πόλεις

• εργάτες ζουν στην ύπαιθρο, στα

χωριά

• περιορισμένη παραγωγή

• εργάτες συγκεντρώνονται στις

πόλεις

• μεγάλη παραγωγή

Α΄ ΦΑΣΗ

• πότε:

• πού:

• πηγές ενέργειας /πρώτες ύλες:

• κλάδοι ανάπτυξης:

• συγκοινωνίες:

Β΄ ΦΑΣΗ

• πότε:

• πού:

• πηγές ενέργειας/πρώτες ύλες:

• κλάδοι ανάπτυξης:

• συγκοινωνίες:

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 17Η

Ο ΚΑΠΟ_ΙΣΤΡΙΑΣ _Σ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑ_ΑΣ

(1828-1831)

Η ΑΦΙΞΗ ΤΟΥ ΚΑΠΟ_ΙΣΤΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ_Α

Ο Καποδίστριας εκλέχτηκε κυβερνήτης της Ελλάδας από την Γ΄Εθνική συνέλευση

και ήρθε στο Ναύπλιο στις αρχές του 1828. Η κατάσταση που είχε να αντιμετωπίσει

ήταν τραγική:

• Η χώρα ερειπωμένη και ο λαός εξαθλιωμένος

• Ληστές και πειρατές λεηλατούσαν στεριά και θάλασσα.

• Οι Τούρκοι και Αιγύπτιοι εξακολουθούσαν να κατέχουν εδάφη της Στερεάς

Ελλάδας.

ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΚΑΙ Η _ΙΟΙΚΗΣΗ

• Ο Κ. συγκέντρωσε όλες τις εξουσίες στα χέρια του.

• Ανέστειλε την ισχύ του συντάγματος .

ΕΝΟΠΛΕΣ _ΥΝΑΜΕΙΣ

• Οργάνωσε τακτικό στρατό με στόχο την απελευθέρωση της Στερεάς και την

καταπολέμηση της ληστείας και πειρατείας.

• Προσπάθησε να οργανώσει τακτικό πολεμικό ναυτικό.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

• Σχημάτισε κρατικό ταμείο από εισφορές Ελλήνων του εξωτερικού και από

φιλέλληνες.

• Ίδρυσε τράπεζα και κυκλοφόρησε το πρώτο νόμισμα, το Φοίνικα.

• Προσπάθησε να εκσυγχρονίσει τη γεωργία, εισάγοντας νέες καλλιέργειες

(πατάτα) και μεθόδους.

ΕΚΠΑI_ΕΥΣΗ

• Ίδρυσε το Ορφανοτροφείο της Αίγινας στο οποίο λειτουργούσαν :

_ 3 αλληλοδιδακτικά σχολεία, αντίστοιχα με τα δημοτικά

_ 3 ελληνικά, αντίστοιχα με τα γυμνάσια

_ Επαγγελματικές σχολές

• Ίδρυσε γεωργική σχολή.

• 8εν προχώρησε στην ίδρυση πανεπιστημίου.

Η ΟΛΟΚΛΗΡ_ΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Η Ελλάδα αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος στις 3 Φεβρουαρίου του 1830. Το

ελληνικό κράτος περιλάμβανε την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα, τις Κυκλάδες,

τα νησιά του Αργοσαρωνικού, την Εύβοια και τις Σποράδες.

Η ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΠΟ_ΙΣΤΡΙΑ

• Στην πολιτική του Κ. αντιδρούν:

_ Οι πρόκριτοι, οι πλοιοκτήτες και οι Φαναριώτες.

_ Οι φιλελεύθεροι διανοούμενοι, όπως ο Κοραής.

_ Οι Άγγλοι και οι Γάλλοι.

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 18Η

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΦΙΞΗ ΤΟΥ ΟΘ_ΝΑ Ε_Σ ΤΗΝ 3Η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1843

• Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια ξεσπάει εμφύλιος πόλεμος στην

Ελλάδα.

• Οι μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία-Γαλλία-Ρωσία) αποφάσισαν να επέμβουν.

• Ορίζουν βασιλιά της Ελλάδας τον Όθωνα (17χρονος γιος του βασιλιά της

Βαυαρίας)

• Ορίζουν το πολίτευμα της απόλυτης μοναρχίας.

• Παραχωρούν δάνειο στη χώρα.

Η περίοδος της Αντιβασιλείας (1833-1835)

• Αντιβασιλεία: μια επιτροπή από Βαυαρούς αξιωματούχους που είχαν την

εξουσία μέχρι την ενηλικίωση του Όθωνα.

• Στόχος ήταν η οικοδόμηση ενός σύγχρονου κράτους κατά τα δυτικά

πρότυπα.

• Βασικές επιδιώξεις η εθνική ανεξαρτησία

Η διατήρηση της απόλυτης μοναρχίας

• Διοίκηση: Η χώρα διαιρέθηκε σε 10 νομούς και η πρωτεύουσα

μεταφέρθηκε από το Ναύπλιο στην Αθήνα.

• Στρατός: βασίστηκε στους 3.500 Βαυαρούς που είχαν έρθει μαζί με τον

Όθωνα. Οι Έλληνες αγωνιστές δεν έγιναν δεκτοί στις ένοπλες δυνάμεις.

• Δικαιοσύνη: ιδρύθηκαν δικαστήρια και συντάχθηκαν νέοι νόμοι.

• Εκπαίδευση:

_ αλληλοδιδακτικά δημοτικά σχολεία

_ Τριτάξια Ελληνικά σχολεία

_ Τετρατάξια Γυμνάσια

_ Ιδρύθηκε το πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο στην Αθήνα.

• Εκκλησία:η ελληνική εκκλησία ορίστηκε αυτοκέφαλη, χωρίστηκε δηλαδή

από το οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης.

• Οι Έλληνες αντιμετώπισαν από την αρχή με δυσπιστία την Αντιβασιλεία

που αργότερα μετατράπηκε σε εχθρότητα. Ιδιαίτερη αντίδραση

προκάλεσαν τα στρατιωτικά μέτρα .

Η περίοδος της απόλυτης μοναρχίας του Όθωνα (1835-1843)

• Όταν ο Όθωνας ανέλαβε την εξουσία δεν άλλαξε τίποτα.

• Η κατάσταση της οικονομίας δεν ήταν καλή:

_ Οι αγρότες μαράζωναν οικονομικά

_ Ανθούσε η ληστεία στην ύπαιθρο

_ Υπήρχε αδυναμία εξόφλησης του δανείου

_ Επιβλήθηκε οικονομικός έλεγχος από τις μεγάλες Δυνάμεις.

_ Έγινε περικοπή των κρατικών δαπανών.

• Η γενική αναταραχή οδήγησε σε πολιτική κινητοποίηση με εκπροσώπους

και των τριών κομμάτων που απαίτησαν σε συγκέντρωση που έγινε έξω

από τα ανάκτορα (σημερινή Βουλή) την παραχώρηση συντάγματος (3

Σεπτεμβρίου 1843). Ο Όθωνας αναγκάστηκε τελικά να υποχωρήσει.

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 20η

Από την έξωση του Όθωνα έως το κίνημα στο Γουδί

1863 οι Μεγάλες Δυνάμεις αναγορεύουν τον Γουλιέλμο-Γεώργιο Γλύξμπουργκ βασιλιά των

Ελλήνων Γεώργιος Α΄

1864 ενσωματώνονται τα Ιόνια νησιά στο ελληνικό κράτος

ψηφίζεται το νέο Σύνταγμα βασιλευόμενη δημοκρατία

Σύνταγμα 1844 Σύνταγμα 1864

• Συνταγματική μοναρχία

• ο βασιλιάς κυρίαρχος παράγοντας του

πολιτεύματος

• νομοθετική εξουσία: βασιλιάς+Βουλή+Γερουσία

• εκτελεστική εξουσία: βασιλιάς και υπουργοί

• δικαστική εξουσία: δικαστές

• ο βασιλιάς διορίζει και παύει μέλη Γερουσίας,

υπουργούς, δικαστές

• δικαίωμα ψήφου στους άνδρες άνω των 25

ετών

_ Το σύνταγμα του 1864 είναι σαφώς δημοκρατικότερο από αυτό του 1844 (γιατί;)

_ Επικρατεί πολιτική αστάθεια πελατειακές σχέσεις πολιτών- βουλευτών

απουσία σταθερών κομμάτων

ο βασιλιάς ανατρέπει κυβερνήσεις

_ 1875 : αναγνωρίζεται από το βασιλιά η αρχή της δεδηλωμένης ο βασιλιάς

διορίζει πρωθυπουργό τον αρχηγό του κόμματος που κερδίζει την πλειοψηφία στις εκλογές,

άρα έχει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των βουλευτών. Προτάθηκε από τον Χαρίλαο

Τρικούπη που στο άρθρο του « Τίς πταίει» έκανε δριμύτατη επίθεση στο βασιλιά.

_ Περιορίζεται η βασιλική αυθαιρεσία, διαλύονται τα μικρά κόμματα. Την επόμενη δεκαετία

κυριαρχούν δύο κόμματα εξουσίας και δύο πολιτικοί αρχηγοί: Χαρίλαος Τρικούπης –

Θεόδωρος Δηλιγιάννης.