ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ

 

*Συντακτικά οι μετοχές είναι τριών ειδών, επιθετικές ή αναφορικές, κατηγορηματικές και επιρρηματικές.

         

Επιρρηματικές χαρακτηρίζονται οι μετοχές που μας δίνουν μια επιρρηματική σχέση. Αυτές είναι: χρονικές, αιτιολογικές, υποθετικές, εναντιωματικές, τελικές και τροπικές.

Όλες, εκτός από τις τροπικές ισοδυναμούν, αντικαθιστούν και μεταφράζονται με κάποιο είδος δευτερεύουσας πρότασης. Όταν λοιπόν, εμείς έχουμε να χαρακτηρίσουμε μια επιρρηματική μετοχή φέρνουμε κοντά τη μετοχή με το ρήμα και προσπαθούμε να καταλάβουμε το είδος της δευτερεύουσας πρότασης που η μετοχή έχει αντικαταστήσει. Πέρα από το ρήμα που παίζει τον πρώτο ρόλο για το χαρακτηρισμό μιας μετοχής αρκετά μας βοηθάνε και ορισμένα τυπικά χαρακτηριστικά.

 

Αυτά είναι:

(α) Οι μετοχές σε χρόνο ΕΝΕΣΤΩΤΑ είναι κατά πάσα πιθανότητα ΤΡΟΠΙΚΕΣ.

 

(β) Οι μετοχές σε χρόνο ΑΟΡΙΣΤΟ είναι κατά πάσα πιθανότητα ΧΡΟΝΙΚΕΣ ή ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΕΣ.

 

(γ) Οι μετοχές σε χρόνο ΜΕΛΛΟΝΤΑ είναι κατά πάσα πιθανότητα ΤΕΛΙΚΕΣ.

(δ) Όταν μια μετοχή έχει κοντά της κάποιο χρονικό επίρρημα θα είναι κατά πάσα πιθανότητα ΧΡΟΝΙΚΗ.

(ε) Οι ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΕΣ μετοχές όταν δηλώνουν πραγματική αιτιολογία συχνά εκφέρονται με τα ἅτε, οἷον, οἷα + ΜΤΧ ενώ όταν δηλώνουν υποκειμενική αιτιολογία εκφέρονται με το ὡς + ΜΤΧ. Όταν η αιτιολογία είναι ψευδής η αιτιολογική μετοχή εκφέρεται με το ὥσπερ + ΜΤΧ.

(στ) Όταν μια μετοχή έχει κοντά της το καίτοι ή το καίπερ ή το καὶ θα εξετάζουμε μήπως είναι ΕΝΑΝΤΙΩΜΑΤΙΚΗ.

 

*ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΟΛΥΤΗ: Κανονικά μια μετοχή έχει ως υποκείμενό της το υποκείμενο, το αντικείμενο ή μια δοτική προσωπική του ρήματος. Σ’  αυτή την περίπτωση η μετοχή χαρακτηρίζεται συνημμένη. Διαφορετικά, όταν η μετοχή βρίσκεται σε γενική πτώση,  δεν αναφέρεται σε κανέναν όρο του ρήματος και ονομάζεται ΑΠΟΛΥΤΗ. Οι απόλυτες μετοχές ως προς το είδος τους είναι επιρρηματικές.

 

ΑΣΚΗΣΗ

 

Να αναγνωρίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών:

1. Οὐ δυνάμενοι τούτων τυχεῖν ἐστράτευσαν ἐπ' αὐτούς.

2. Τοῦτο λέξων ἔρχομαι.

3. Λῃζόμενοι ζῶσι.

4.Ταῦτα ποιοῦντες, τὰ δίκαια ψηφιεῖσθε. (= θα αποφασίσετε δίκαια).

5. Δρυός πεσούσης πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται.

6. Ἅμα ταῦτα εἰπὼν ἀνέστη.

7. Οἱ Κερκυραῖοι ὡς νενικηκότες τρόπαιον ἔστησαν.

8. Πορεύεται ἐς Δελφοὺς χρησόμενος τῷ χρηστηρίῳ.

9. Οὗτος ταῦτα εἰπὼν ἐκαθέζετο.

10.Ἦλθεν ἔχων ναῦς ὀλίγας.

11.Συμβουλεύω σοι καίπερ νεότερος ὤν.

12.Χαλεπῶς ἐπορεύοντο οἷα δὴ ἐν νυκτὶ καὶ ἐν φόβῳ ἀπιόντες.