ΤΟ ΕΞΑΝΤΛΗΤΙΚΟ ΔΙΑΒΑΣΜΑ ΔΕ ΒΟΗΘΑ...

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Εύη Σαλτού

Δύο βδομάδες πριν από τη μάχη των Πανελλαδικών Εξετάσεων, και στο στρατόπεδο των υποψηφίων η αγωνία έχει ανέβει στα ύψη. Οι τελευταίες επαναλήψεις και η επίλυση θεμάτων που έπεσαν τις περασμένες χρονιές δεν είναι τα μόνα όπλα στη φαρέτρα των μαθητών.

Oπως εξηγεί ο εκπαιδευτικός κ. Δημήτρης Νικηφόρος, οι μαθητές καλό είναι να προγραμματίσουν τον χρόνο τους και να οργανώσουν την ύλη τους: «Το σημαντικότερο, όμως είναι να μην αφήσουν την επανάληψη για την τελευταία στιγμή και παράλληλα να αποφύγουν τα ξενύχτια παραμονές των Εξετάσεων. Το διάστημα που απομένει μέχρι τις Εξετάσεις είναι δύσκολο να μάθουν ό,τι δεν έμαθαν όλη τη χρονιά. Μπορούν όμως να κάνουν συχνές και σύντομες επαναλήψεις, βοηθώντας με αυτό τον τρόπο τη μνήμη τους».

Το πόσες ώρες πρέπει να διαβάζει κανείς κατά τη διάρκεια της εξεταστικής περιόδου εξαρτάται από τον καθέναν. Συνήθως, οι μαθητές δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τις 4- 5 ώρες ημερησίως, αφού πέρα από αυτό ο εγκέφαλος δυσκολεύεται να συγκρατήσει την ύλη. «Οσο πλησιάζουμε στις Εξετάσεις, οι ώρες και οι ρυθμοί διαβάσματος δεν είναι φρόνιμο να αυξάνονται», επισημαίνει ο κ. Νικηφόρος.

Παράλληλα, όπως συμβουλεύει η οικογενειακή σύμβουλος και σύμβουλος ψυχικής υγείας κ. Δήμητρα Θεοφίλη, είναι προτιμότερο η μελέτη να γίνεται τις αποδοτικότερες ώρες- για τους περισσότερους βέβαια αυτές είναι το πρωί ενώ καλό είναι να αποφεύγονται τα ξενύχτια πάνω σε βιβλία που προσθέτουν άγχος κι εμποδίζουν τη σωστή σκέψη και κρίση. «Αλλωστε οι διαγωνιζόμενοι θα πρέπει να κοιμούνται τουλάχιστον 8 ώρες».

Τα διαλείμματα, όπως προσθέτουν εκπαιδευτικοί και ψυχολόγοι, κάνουν τη μάθηση όχι απλώς ευκολότερη αλλά και αποδοτικότερη, αφού έτσι ο υποψήφιος ανακτά δυνάμεις και συνεχίζει με περισσότερη όρεξη και προσοχή. «Ο μαθητής όμως πρέπει να έχει χρόνο και για προσωπικές δραστηριότητες που τον χαλαρώνουν, όπως είναι η άθληση ή μια έξοδος με φίλους», προσθέτει.

Κακός σύμβουλος
«Διάβασμα, επαναλήψεις, πρωινό ξύπνημα για μια τελευταία ματιά στις σελίδες των βιβλίων και κατευθείαν στην αίθουσα εξετάσεων»: αυτό είναι για πολλούς από τους μαθητές το καθημερινό πρόγραμμα την περίοδο των Πανελλαδικών. Είναι λογικό, λοιπόν, οι μαθητές να αντιμετωπίζουν τη νέα κατάσταση με άγχος. «Το άγχος, παρ΄ όλ΄ αυτά, σε μικρό βαθμό μπορεί να είναι ευεργετικό και να ενεργοποιεί τον υποψήφιο ώστε να διαβάζει με μεγαλύτερη συνέπεια. Σε αυξημένο όμως βαθμό μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες τόσο για την ψυχική του υγεία όσο και για την απόδοσή του στις εξετάσεις», παρατηρεί η κ. Θεοφίλη. Να σημειωθεί ότι το άγχος επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι η προετοιμασία του μαθητή, η αυτοαντίληψή του και φυσικά οι προσδοκίες της οικογένειας για την είσοδο του μαθητή σε κάποιο πανεπιστημιακό ίδρυμα.

«Μεγαλύτερο βαθμό άγχους εμφανίζουν παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση, τα ευαίσθητα παιδιά με χαμηλή δυνατότητα να λειτουργήσουν σε συνθήκες πίεσης και με έλλειψη υποστηρικτικού περιβάλλοντος είτε από την οικογένεια, είτε από το σχολείο, που τους έχουν μεταδώσει το μήνυμα: “περιμένουμε να μην αποτύχεις” ή αντίθετα “πρέπει να επιτύχεις οπωσδήποτε”», υποστηρίζει η κ. Θεοφίλη και προσθέτει πως οι υποψήφιοι πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η μελλοντική τους ζωή και η επιτυχία δεν κρίνονται αποκλειστικά και μόνο από την αποτυχία ή την επιτυχία τους.

Την ώρα των εξετάσεων
Η προετοιμασία των προηγούμενων εβδομάδων είναι η βάση για μια καλή αρχή στις γραπτές εξετάσεις. Ωστόσο, όπως τονίζουν οι ειδικοί, η ώρα των εξετάσεων είναι η πιο κρίσιμη στιγμή, γι΄ αυτό και υπάρχουν χρυσοί κανόνες για να φτάσουν πιο κοντά στο άριστα.

Αυτός είναι και ο λόγος που συνιστούν στους υποψηφίους να αποφεύγουν να διαβάζουν από την αρχή όλα τα θέματα. Στην περίπτωση που το κάνουν και δεν ξέρουν κάποια από τις ερωτήσεις, είναι λογικό να αγχωθούν, να μπλοκάρουν και να κάνουν λάθη ακόμη και σε θέματα που τα ξέρουν. Αντίθετα, απαντώντας ένα- ένα και ξεκινώντας από εκείνα που γνωρίζουν καλά, μπορούν να είναι πιο σίγουροι.

«Την ώρα της εξέτασης χρειάζεται αυτοσυγκέντρωση και χαλάρωση. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να κατανείμουν τον χρόνο τους σωστά και να χρησιμοποιήσουν τις τελευταίες σελίδες του τετραδίου ως πρόχειρο, ώστε να οργανώσουν τις σκέψεις τους ακόμα και σε αυτά που τους φαίνονται εύκολα και βατά», συμβουλεύει ο φιλόλογος κ. Νικηφόρος. Αν πάλι, κολλήσουν σε κάποια ερώτηση, «καλό είναι να την αφήσουν για λίγο και να προχωρήσουν στην επόμενη. Βέβαια είναι απαραίτητο να προβλέψουν αρκετό χρόνο για να ξαναδιαβάσουν και να ελέγξουν τις απαντήσεις τους».

       ΤΟ ΑΓΧΟΣ
σε μικρό βαθμό μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά λένε οι ειδικοί, ωστόσο όσο αυξάνεται τόσο απομακρύνεται το «20»

Ο ρόλος της οικογένειας

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΚΡΙΝΕΤΑΙ η στάση που θα κρατήσει η οικογένεια την εξεταστική περίοδο. Οπως εξηγεί η κ. Θεοφίλη, οι γονείς πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί την περίοδο που το παιδί τους προετοιμάζεται και δίνει εξετάσεις. «Είναι πολύ σημαντικό να θυμούνται ότι η αξία του παιδιού σε καμία περίπτωση δεν μετριέται με την αποτυχία ή την επιτυχία του στις εξετάσεις. Το να αφήσουν το παιδί να σκέφτεται κάτι ανάλογο θα έχει καταστροφικές συνέπειες για την ψυχική υγεία του». Η γκρίνια, το άγχος και η πίεση είναι κακοί σύμβουλοι και δεν βοηθούν σε καμία περίπτωση το παιδί να αποδώσει καλύτερα. «Για τον μαθητή πρέπει να εξασφαλιστεί ένα ήρεμο και χωρίς εντάσεις περιβάλλον. Η πίεση προς το παιδί να διαβάσει όταν αυτό δεν θέλει, όσο κι αν φωνάξει ή απειλήσει ο γονέας δεν θα έχει κανένα απολύτως όφελος». Είναι συχνό το φαινόμενο, όπως σημειώνει, η αγωνία και ο φόβος των μεγάλων να τους οδηγεί στο να χρησιμοποιούν κουβέντες πανικού, όπως «σκάλες θα καθαρίζεις αν αποτύχεις», «εμείς που τόσα σου δώσαμε...», με αποτέλεσμα να φορτώνουν στον μαθητή τα δικά τους άγχη και τους φόβους τους.

Το «άριστα» κρύβεται στο ψυγείο

ΤΩΡΑ ΠΟΥ οι μαθητές διανύουν την πιο δύσκολη περίοδο της χρονιάς θα πρέπει να εφοδιάζονται διαρκώς με την ενέργεια και τα θρεπτικά συστατικά που έχουν ανάγκη για να διατηρούνται δραστήριοι, σωματικά και πνευματικά. Γι΄ αυτό είναι σημαντικό να τρώτε συχνά και από λίγο! Ξεκινώντας πάντα με ένα καλό πρωινό.

Οπως τονίζει η διατροφολόγος κ. Κωσταλένια Καλλιανιώτη 1-2 φορές την εβδομάδα θα πρέπει να καταναλώνουν όσπρια, καθώς αποτελούν πολύ καλό συνδυασμό υδατανθράκων και πρωτεΐνης, ενώ σπανιότερα θα πρέπει να βάζουν στο τραπέζι κόκκινο κρέας. Κι αυτό γιατί επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι μία δίαιτα πλούσια σε κορεσμένο λίπος - κυρίως κόκκινο κρέας- επιβαρύνει τη νοητική λειτουργία. Αλλες μελέτες πάλι τονίζουν ότι η επαρκής πρόσληψη Ω3 λιπαρών οξέων (λιπαρά ψάρια, ξηροί καρποί, θαλασσινά) μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της σωστής πνευματικής λειτουργίας αλλά και να ανεβάσει τη διάθεση. Οσο για το άγχος, μπορεί να αποφευχθεί καταναλώνοντας αντιοξειδωτικές τροφές (φρούτα, λαχανικά, χυμοί), οι οποίες προστατεύουν τα κύτταρα από το οξειδωτικό στρες.

Προσοχή στην αφυδάτωση
Γνωρίζετε ότι το να αμελείτε την ενυδάτωσή σας μπορεί να σας «κοστίζει» βαθμούς στις εξετάσεις;

Μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και μία μικρή αφυδάτωση μπορεί να μειώσει την απόδοση, τόσο τη σωματική όσο και την πνευματική. Καλό είναι βέβαια οι μεγάλες ποσότητες καφέ να αποφεύγονται καθώς σε πολλές περιπτώσεις προκαλούν διέγερση, εκνευρισμό και αϋπνία.