Στράτος Τσαγκαρής , Φιλόλογος ΓΕΛ Αρχαγγέλου Ρόδου


Εισαγωγή

Ενταγμένο στη διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος θα μπορούσε να δοθεί για επεξεργασία σε ομάδες μαθητών/τριών της Α’ Λυκείου το σχέδιο εργασίας  με τον τίτλο «ο ΡΟΛΟΣ της ΕΝΔΥΜΑΣΙΑΣ ΚΑΙ της ΜΟΔΑΣ ΣΤΗ ΖΩΗ μας». Το θέμα έχει ως αφόρμηση την ενότητα του βιβλίου της Νεοελληνικής Γλώσσας Α’ Λυκείου που αφορά στην Περιγραφή.

Κριτήρια επιλογής του θέματος

Η επιλογή του θέματος έγινε με κριτήριο την ωφελιμότητα που θα προκύψει από τη συνθετική εμπειρία και γνώση που θα αποκομίσουν οι μαθητές/τριες, προσεγγίζοντας και μελετώντας τους τρόπους με τους οποίους η ενδυμασία και η σύγχρονη μόδα επηρεάζει την καθημερινότητα των ανθρώπων , διαμορφώνει την κοινωνική και πολιτισμική τους ταυτότητα και καθορίζει εν γένει τη στάση και τη συμπεριφορά τους στον επαγγελματικό και κοινωνικό βίο, από τα αρχαία χρόνια ως σήμερα. Επίσης, αυτό το θέμα προσφέρεται ώστε να αξιοποιήσουν οι μαθητές/τριες τις δυνατότητες που τους δίνονται να αναζητήσουν τον πλουραλισμό και την ποικιλία που χαρακτηρίζει τους ανθρώπινους πολιτισμούς και το γεγονός ότι ζούμε σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία ,στην οποία η διαφορετικότητα ,έτσι όπως αυτή εκφράζεται και από την ενδυμασία , πρέπει να είναι σεβαστή από όλους και να αποφεύγονται οι ρατσιστικές συμπεριφορές και γενικεύσεις. Ισχυρό επίσης ,κριτήριο στην επιλογή του θέματος αποτελεί το γεγονός ότι ζούμε σε εποχή, κατά την οποία η μόδα αποτελεί μέσο έκφρασης των νέων .

Σκοπός

Σκοπός του σχεδίου εργασίας είναι να εμπλακούν οι μαθητές/τριες στη διαδικασία να κατανοήσουν το ρόλο της ενδυμασίας και της μόδας γενικότερα ως οχημάτων της πολιτισμικής ταυτότητας και τη σημασία που έχει στη σύγχρονη εποχή η ποικιλία της έκφρασης και η διαφορετικότητα.


Στόχοι

Οι επιμέρους στόχοι του συγκεκριμένου σχεδίου εργασίας είναι:

► Η ελεύθερη, συλλογική και ενεργός συμμετοχή των μαθητών στην όλη διαδικασία του σχεδίου εργασίας.

► Η ενεργοποίηση της κριτικής ικανότητας και η συμμετοχή των μαθητών/τριών στο καθημερινό «γίγνεσθαι».

► Η κατανόηση του ρόλου της ενδυμασίας και της μόδας στη ζωή των ανθρώπων.

► Η αφόρμηση για προβληματισμό σχετικά με τη σημασία της ενδυμασίας στην επαγγελματική και κοινωνική ζωή.

► Η απόκτηση πολύτιμης πείρας από τη διεξαγωγή μικρής έρευνας σχετικά με τις ενδυματολογικές προτιμήσεις διαφόρων ηλικιών και κυρίως των νέων.

► Η άσκηση στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου.

► Η χρήση πολυμέσων στη συγκέντρωση και τη δημιουργική επεξεργασία υλικού.

► Η σύνδεση της διδασκαλίας του γλωσσικού μαθήματος με την καθημερινή πραγματικότητα.



Μέθοδος Ανάπτυξης

Η εκπόνηση του σχεδίου εργασίας στηρίζεται στην ομαδοσυνεργατική μέθοδο. Κάθε ομάδα μαθητών αναλαμβάνει μια διαθεματική δραστηριότητα, την οποία επεξεργάζεται, και στο τέλος  όλες οι ομάδες παρουσιάζουν τη συνολική εικόνα του σχεδίου εργασίας. Τα μέλη των ομάδων  πραγματοποιούν μικρά διαλείμματα ενημέρωσης και ανταλλαγής πληροφοριών, γεγονός που επιτρέπει την ανατροφοδότηση και τον αποτελεσματικότερο συντονισμό από τον εκπαιδευτικό.

Ενδεικτικές Διαθεματικές Δραστηριότητες

(συμμετέχουν συνολικά 20 μαθητές)

1) Ανιχνεύουμε τη σημασία της ενδυμασίας και της μόδας στη ζωή μας.

Μια ομάδα μαθητών ,αποτελούμενη από 4 άτομα παρατηρεί τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ντύνονται γύρω της ανάλογα με:

  • το επάγγελμα που ασκούν ,
  • την κοινωνική περίσταση ,
  • το χώρο στον οποίο βρίσκονται
  • την ηλικία τους.


Για την εύρεση του υλικού τους χρησιμοποιούν :

  • τη φωτογράφιση,
  • τη βιντεοσκόπηση ,
  • το διαδίκτυο.

Επεξεργάζονται το υλικό τους και καταγράφουν τα συμπεράσματά τους.


2)Εξετάζουμε το βαθμό επίδρασης της ενδυμασίας και της μόδας στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και του χαρακτήρα μας.

Μια δεύτερη ομάδα μαθητών αποτελούμενη από 4 άτομα παρατηρεί και καταγράφει την επιρροή της μόδας στους νέους και συγκεκριμένα διερευνά :

  • πώς η ενδυμασία και η μόδα προσδίδουν ταυτότητα στους νέους ,
  • πώς συνδέονται με τις προτιμήσεις τους (μουσικές ,ψυχαγωγικές , αθλητικές, πολιτικές κ.ά)
  • πώς επηρεάζουν την επιλογή των φίλων τους ,
  • πώς διαμορφώνουν τις αντιλήψεις τους για άλλους λαούς και άλλες κοινωνικές ομάδες με διαφορετικές από αυτούς ενδυματολογικές προτιμήσεις,
  • πώς επηρεάζουν τη στάση τους και τη συμπεριφορά τους απέναντι σε ομάδες με διαφορετικές ενδυματολογικές προτιμήσεις.


Για την εύρεση του υλικού τους χρησιμοποιούν :

  • τη φωτογραφία,
  • το βίντεο ,
  • τον έντυπο τύπο
  • το διαδίκτυο κ.ά


3)Εξετάζουμε τον τρόπο που η ενδυμασία και η μόδα παρουσιάζονται στη λογοτεχνία .


Μια τρίτη ομάδα μαθητών αποτελούμενη από 4 άτομα αναλαμβάνει :

  • να βρει και να καταγράψει το ρόλο της ενδυμασίας στην ποίηση και την πεζογραφία,
  • τον τρόπο με τον οποίο οι λογοτεχνικοί ήρωες δρουν ή πάσχουν λόγω της ενδυμασίας τους,
  • να συλλέξει χαρακτηριστικά δείγματα σχετικών αναφορών σε λογοτεχνικά κείμενα .(Π.χ. «Ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης» του Καβάφη)

Για την εύρεση του υλικού τους χρησιμοποιούν :

  • τη βιβλιοθήκη του σχολείου,
  • τη δημοτική βιβλιοθήκη της περιοχής τους, εφόσον υπάρχει ,
  • τα σχολικά εγχειρίδια,
  • ανθολόγια λογοτεχνικών κειμένων,
  • το διαδίκτυο κ.ά.

4)Ανιχνεύουμε τη διαχρονική πορεία και την ποικιλία της ενδυμασίας διαφόρων λαών και πολιτισμών μέσα από την αναζήτηση και περιγραφή χαρακτηριστικών παραδοσιακών στολών της περιοχής τους και άλλων λαών από τα αρχαία χρόνια ως σήμερα .


Μια τέταρτη ομάδα μαθητών, αποτελούμενη από 4 άτομα, αναζητά στο διαδίκτυο (κυρίως ) οπτικοακουστικό υλικό (φωτογραφίες ,βίντεο, κείμενα , μελέτες , άρθρα κ.ά.) λαϊκές και παραδοσιακές φορεσιές λαών ή τοπικών κοινωνιών διαφορετικών χρονικών περιόδων και παρουσιάζει την εξέλιξή τους μέσα στο χρόνο εξάγοντας συμπεράσματα σχετικά με :

  • τη χρήση τους ανάλογα με τις κοινωνικές συνθήκες και περιστάσεις,
  • τον πλούτο της διακόσμησής τους,
  • την κοινωνική θέση των μελών της κοινότητας που τις φορούν,
  • την οικονομική τους κατάσταση,
  • την επαγγελματική τους θέση κ.ά.


Η ομάδα επισκέπτεται λαογραφικά ,αρχαιολογικά ή εθνολογικά μουσεία ,τοπικούς λαογραφικούς, αθλητικούς ή πολιτιστικούς συλλόγους και καταγράφει το υλικό της .


5)Εξετάζουμε το ρόλο που παίζει η μόδα στη σύγχρονη εποχή με την καταγραφή χαρακτηριστικών τάσεων .


Μια πέμπτη ομάδα μαθητών, αποτελούμενη από 4 άτομα :

  • παρακολουθεί τηλεοπτικές εκπομπές με θέμα τη μόδα ή τηλεοπτικά κανάλια ειδικευμένα στη μόδα,
  • μελετά περιοδικά μόδας,
  • αναζητεί βίντεο και φωτογραφίες στο διαδίκτυο,
  • επισκέπτεται καταστήματα ρούχων,

και καταγράφει  :

  • τα υλικά που χρησιμοποιούν οι σύγχρονοι σχεδιαστές της ραπτικής,
  • τα χρώματα ή τους συνδυασμούς των χρωμάτων που προτιμούν οι καταναλωτές ,
  • τους λόγους που προτιμούν τα ρούχα που φορούν,
  • την αισθητική που εκφράζουν οι καταναλωτές που τα χρησιμοποιούν,
  • τα συναισθήματα που νιώθουν ,όταν τα φορούν κ.ά.

Στην προσπάθειά τους αυτή μπορούν να διεξαγάγουν μια έρευνα με σχετικό ερωτηματολόγιο που υποβάλλεται σε 30-50 άτομα, επισκεπτόμενοι την εμπορική αγορά της περιοχής τους ή παίρνοντας συνεντεύξεις από οικεία πρόσωπα.


Προσοχή ! Ο ρόλος του εκπαιδευτικού εν προκειμένω μπορεί και επιβάλλεται να είναι παρεμβατικός και συμβουλευτικός. Καταγράφει και μελετά προσεκτικά το υλικό που αφορά στην ενδυμασία και στη μόδα που επέλεξαν οι μαθητές.

Χρονοδιάγραμμα


Για το project  μπορούν να διατεθούν τα διδακτικά τρίωρα που προβλέπονται στο αναλυτικό πρόγραμμα του νέου λυκείου.

Οι ομάδες :

  • οργανώνουν την εργασία τους,
  • ενημερώνονται,
  • μελετούν και συγκεντρώνουν τα απαραίτητα στοιχεία
  • συνθέτουν το υλικό τους
  • παρουσιάζουν τις επιμέρους εργασίες τους και αυτοαξιολογούνται.


Αξιολόγηση

Αξιολογείται ο βαθμός της συμμετοχής όλων των μαθητών, ιδιαίτερα η συμμετοχή μαθητών που θεωρούνται «αδύνατοι» και οι οποίοι μπορεί να συμβάλλουν σε πολλούς τομείς αναδεικνύοντας δεξιότητές τους. Αξιολογείται η πορεία, το τελικό αποτέλεσμα και ο βαθμός ικανοποίησης των μαθητών/τριών που πηγάζει από τη συμμετοχή τους. Εξετάζεται αν βίωσαν θετικά την εμπειρία της ομαδοσυνεργατικής δουλειάς.

«Ο διδάσκων αξιολογεί το συνολικό αποτέλεσμα της έρευνας-εργασίας,  τη συνεργατική διάθεση των μαθητών, την κοινωνικοποίησή τους, την κριτική τους ικανότητα στην επιλογή των πληροφοριών και τη συγκρότηση του γραπτού τους λόγου στο τελικό προϊόν. Αυτοαξιολογείται και ο ίδιος ο διδάσκων για τον τρόπο με τον οποίο οργάνωσε και επιμελήθηκε την εργασία. Δεν πρέπει, τέλος, ο εκπαιδευτικός να λησμονεί ποτέ ότι οποιαδήποτε αξιολόγηση των μαθητών δεν είναι μια διαδικασία που ακολουθεί τη διδασκαλία, ξεκομμένη από αυτή. Απεναντίας, είναι αναπόσπαστο μέρος της διδασκαλίας, άρρηκτα δεμένο μαζί της». [Μιχάλης Κατσιμπάρδης, αποσπασμένος στο Π.Ι.]