-Δημιούργησε ένα δικό του πεζογραφικό είδος, που ο ίδιος το ονόμασε
«πολύπτυχο πεζογράφημα» που αποτελεί σύζευξη λογοτεχνικών ειδών
(δοκίμιο, χρονικό, σχόλιο).
-Μεταπολεμική λογοτεχνία (δημοσιεύει τα έργα του στα χρονικά πλαίσια της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς αλλά οι ήρωές του βιώνουν γεγονότα των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων)
-Το προσωπικό βίωμα είναι πρώτη ύλη της πεζογραφίας του. Αντλεί το υλικό του από τα παιδικά του χρόνια, τον κόσμο της προσφυγιάς, τον πόλεμο και την κατοχή, την μεταπολεμική Ελλάδα. Τα πεζογραφήματα του Ιωάννου αποτελούν μικρογραφίες της καθημερινότητας. Μαρτυρίες, βιώματα, εντυπώσεις, περιγραφές, λεπτή παρατήρηση, σχόλιο, ανάκληση του παρελθόντος και διαπραγμάτευση του παρόντος, έκφραση της υπαρξιακής αγωνίας είναι τα κύρια στοιχεία των αφηγημάτων του
-Βιωματικός χαρακτήρας (όχι απόλυτα αυτοβιογραφιακός).Τα βιώματα συμπλέκονται με τη φαντασία, με την εμπειρία, με την μνήμη και έτσι μεταπλάθονται και μεταμορφώνονται σε μικρο-αφηγήσεις, που δεν κατατείνουν στη σύνθεση ενός νοήματος ή μιας αλήθειας για δημόσια κατανάλωση αλλά έχουν χαρακτήρα καταγραφικό, χρονογραφικό.,
- Ο Ιωάννου είναι συγγραφέας με ταξική συνείδηση, αφού το έργο του είναι «μια σπουδή στο αστικό τοπίο και τους ανθρώπινους χαρακτήρες της Ελλάδας»
-Η γενέτειρα πόλη της Θεσσαλονίκης (αφηγηματικός χώρος) αποτελεί πηγή έμπνευσης και από αυτήν αντλεί το υλικό του. Λειτουργεί συνήθως ως σκηνικό. Το εγώ του αφηγητή μειώνει την ένταση της παρουσίας της πόλης, που την αντιμετωπίζει ως πρόφαση για τις διαθέσεις και τις εξομολογήσεις του, με αποτέλεσμα η πόλη να μετατρέπεται σε χώρο υποδοχής οριακών ψυχολογικών καταστάσεων του αφηγητή. Δε διασχίζει τους χώρους της για να τους περιγράψει αλλά για να τους αξιοποιήσει ως δρομοδείκτες της μνήμης του.
-Περιπλανιέται στο χώρο και στο χρόνο της, κάτι που λειτουργεί ως ψυχική εκτόνωση, και μετατρέπει το ατομικό βίωμα σε συλλογικό.
-Η χρονική στιγμή του παρόντος ή του παρελθόντος απ΄όπου ξεκινά η αφήγηση λειτουργεί μόνο ως αφετηρία. Το παρελθόν και το παρόν συνδέονται αβίαστα, γι΄αυτό και ο χρόνος είτε στην παροντική, είτε στην ιστορική του εκδοχή, συντίθεται σύμφωνα με την προσωπική αίσθηση του αφηγητή, που συνήθως οδηγεί στο θρυμματισμό της χρονικής αλληλουχίας. Έτσι η αφήγηση οργανώνεται με τρόπο επεισοδιακό.
-Δεν υφίσταται στα έργα του κάποιο αυστηρό σχέδιο σύνθεσης. Το κατακερματισμένο υλικό και ο θρυμματισμός της αφηγηματικής αλληλουχίας απελευθερώνουν το συγγραφέα από την κυριαρχία του κεντρικού μύθου και τη δεσποτεία της πλοκής και του επιτρέπουν την ανάπλαση της πραγματικότητας, την ανασύνθεση των περιστατικών και την σκιαγράφηση των προσώπων σύμφωνα με τις ψυχικές τάσεις και τις υπαρξιακές του αναζητήσεις.
-Σε πολλά πεζογραφήματα το αφηγηματικό υλικό οργανώνεται με την τεχνική των συνειρμών. Μια αρχική παρατήρηση ανακαλεί άλλες που συνδέονται με την αρχική και μεταξύ τους.
-Επίσης σε κάποια χρησιμοποιείται η τεχνική των υπαινιγμών. Ο εξομολογητικός τόνος και το κλίμα εμπιστοσύνης που δημιουργεί στον αναγνώστη παραπλανά, γιατί μετά ο αφηγητής αποτραβιέται, σα να μετάνιωσε που είπε τόσα πολλά. Έτσι έχουμε μια συνεχή προβολή της εξομολογητικής προθυμίας που συνοδεύεται από μια ταυτόχρονη άρση της.
-Οι δυο βασικοί άξονες πάνω στους οποίους ο Ιωάννου οργανώνει το υλικό του είναι η παρατήρηση και η μνήμη. Με την παρατήρηση το αφήγημα παίρνει τη μορφή του συγκεκριμένου ενώ η μνήμη, κατάφορτη από γεγονότα και πρόσωπα είναι τόσο κυριαρχική, ώστε εύκολα το περιεχόμενό της με το συνειρμό υποκαθίσταται στην παρούσα πραγματικότητα και έτσι τα γεγονότα του παρελθόντος είναι παρόντα.
-Το αφηγηματικό υλικό οργανώνεται με την τεχνική του διασπασμένου θέματος με τρόπο «σπαραγματικό», μέσω συνειρμών ή με τρόπο ευθύγραμμο, όπου κυρίαρχο ρόλο παίζει η παρατήρηση, που οδηγεί σε μια μορφή αφήγησης του συγκεκριμένου γεγονότος.
- Η αφήγηση είναι μονοεστιακή και ο αφηγητής ομοδιηγητικός που όμως ο βαθμός συμμετοχής του στα γεγονότα ποικίλλει: άλλοτε είναι πρωταγωνιστής, παρατηρητής, θεατής, αυτόπτης μάρτυρας, κι άλλοτε απλός σχολιαστής.
- Απλότητα γραφής, χρήση καθημερινής γλώσσας, μικροπερίοδος λόγος, εξομολογητικός χαρακτήρας, χαμηλοί τόνοι, ευαισθησία και συγκίνηση είναι ορισμένα από τα γλωσσικά και υφολογικά χαρακτηριστικά της γραφής του Ιωάννου
-Μεταπολεμική λογοτεχνία (δημοσιεύει τα έργα του στα χρονικά πλαίσια της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς αλλά οι ήρωές του βιώνουν γεγονότα των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων)
-Το προσωπικό βίωμα είναι πρώτη ύλη της πεζογραφίας του. Αντλεί το υλικό του από τα παιδικά του χρόνια, τον κόσμο της προσφυγιάς, τον πόλεμο και την κατοχή, την μεταπολεμική Ελλάδα. Τα πεζογραφήματα του Ιωάννου αποτελούν μικρογραφίες της καθημερινότητας. Μαρτυρίες, βιώματα, εντυπώσεις, περιγραφές, λεπτή παρατήρηση, σχόλιο, ανάκληση του παρελθόντος και διαπραγμάτευση του παρόντος, έκφραση της υπαρξιακής αγωνίας είναι τα κύρια στοιχεία των αφηγημάτων του
-Βιωματικός χαρακτήρας (όχι απόλυτα αυτοβιογραφιακός).Τα βιώματα συμπλέκονται με τη φαντασία, με την εμπειρία, με την μνήμη και έτσι μεταπλάθονται και μεταμορφώνονται σε μικρο-αφηγήσεις, που δεν κατατείνουν στη σύνθεση ενός νοήματος ή μιας αλήθειας για δημόσια κατανάλωση αλλά έχουν χαρακτήρα καταγραφικό, χρονογραφικό.,
- Ο Ιωάννου είναι συγγραφέας με ταξική συνείδηση, αφού το έργο του είναι «μια σπουδή στο αστικό τοπίο και τους ανθρώπινους χαρακτήρες της Ελλάδας»
-Η γενέτειρα πόλη της Θεσσαλονίκης (αφηγηματικός χώρος) αποτελεί πηγή έμπνευσης και από αυτήν αντλεί το υλικό του. Λειτουργεί συνήθως ως σκηνικό. Το εγώ του αφηγητή μειώνει την ένταση της παρουσίας της πόλης, που την αντιμετωπίζει ως πρόφαση για τις διαθέσεις και τις εξομολογήσεις του, με αποτέλεσμα η πόλη να μετατρέπεται σε χώρο υποδοχής οριακών ψυχολογικών καταστάσεων του αφηγητή. Δε διασχίζει τους χώρους της για να τους περιγράψει αλλά για να τους αξιοποιήσει ως δρομοδείκτες της μνήμης του.
-Περιπλανιέται στο χώρο και στο χρόνο της, κάτι που λειτουργεί ως ψυχική εκτόνωση, και μετατρέπει το ατομικό βίωμα σε συλλογικό.
-Η χρονική στιγμή του παρόντος ή του παρελθόντος απ΄όπου ξεκινά η αφήγηση λειτουργεί μόνο ως αφετηρία. Το παρελθόν και το παρόν συνδέονται αβίαστα, γι΄αυτό και ο χρόνος είτε στην παροντική, είτε στην ιστορική του εκδοχή, συντίθεται σύμφωνα με την προσωπική αίσθηση του αφηγητή, που συνήθως οδηγεί στο θρυμματισμό της χρονικής αλληλουχίας. Έτσι η αφήγηση οργανώνεται με τρόπο επεισοδιακό.
-Δεν υφίσταται στα έργα του κάποιο αυστηρό σχέδιο σύνθεσης. Το κατακερματισμένο υλικό και ο θρυμματισμός της αφηγηματικής αλληλουχίας απελευθερώνουν το συγγραφέα από την κυριαρχία του κεντρικού μύθου και τη δεσποτεία της πλοκής και του επιτρέπουν την ανάπλαση της πραγματικότητας, την ανασύνθεση των περιστατικών και την σκιαγράφηση των προσώπων σύμφωνα με τις ψυχικές τάσεις και τις υπαρξιακές του αναζητήσεις.
-Σε πολλά πεζογραφήματα το αφηγηματικό υλικό οργανώνεται με την τεχνική των συνειρμών. Μια αρχική παρατήρηση ανακαλεί άλλες που συνδέονται με την αρχική και μεταξύ τους.
-Επίσης σε κάποια χρησιμοποιείται η τεχνική των υπαινιγμών. Ο εξομολογητικός τόνος και το κλίμα εμπιστοσύνης που δημιουργεί στον αναγνώστη παραπλανά, γιατί μετά ο αφηγητής αποτραβιέται, σα να μετάνιωσε που είπε τόσα πολλά. Έτσι έχουμε μια συνεχή προβολή της εξομολογητικής προθυμίας που συνοδεύεται από μια ταυτόχρονη άρση της.
-Οι δυο βασικοί άξονες πάνω στους οποίους ο Ιωάννου οργανώνει το υλικό του είναι η παρατήρηση και η μνήμη. Με την παρατήρηση το αφήγημα παίρνει τη μορφή του συγκεκριμένου ενώ η μνήμη, κατάφορτη από γεγονότα και πρόσωπα είναι τόσο κυριαρχική, ώστε εύκολα το περιεχόμενό της με το συνειρμό υποκαθίσταται στην παρούσα πραγματικότητα και έτσι τα γεγονότα του παρελθόντος είναι παρόντα.
-Το αφηγηματικό υλικό οργανώνεται με την τεχνική του διασπασμένου θέματος με τρόπο «σπαραγματικό», μέσω συνειρμών ή με τρόπο ευθύγραμμο, όπου κυρίαρχο ρόλο παίζει η παρατήρηση, που οδηγεί σε μια μορφή αφήγησης του συγκεκριμένου γεγονότος.
- Η αφήγηση είναι μονοεστιακή και ο αφηγητής ομοδιηγητικός που όμως ο βαθμός συμμετοχής του στα γεγονότα ποικίλλει: άλλοτε είναι πρωταγωνιστής, παρατηρητής, θεατής, αυτόπτης μάρτυρας, κι άλλοτε απλός σχολιαστής.
- Απλότητα γραφής, χρήση καθημερινής γλώσσας, μικροπερίοδος λόγος, εξομολογητικός χαρακτήρας, χαμηλοί τόνοι, ευαισθησία και συγκίνηση είναι ορισμένα από τα γλωσσικά και υφολογικά χαρακτηριστικά της γραφής του Ιωάννου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου