Οι σχέσεις δασκάλου - μαθητή

Οι σχέσεις δασκάλου - μαθητή

Είναι αλήθεια ότι παλαιότερα οι σχέσεις δασκάλου - μαθητή δεν ήταν τόσο αρμονικές όσο είναι σήμερα. Υπήρχε μια απόσταση είτε από σεβασμό είτε από φόβο. Και σε περίπτωση που ο δάσκαλος ήταν αδιάβαστος ή η συμπεριφορά του δεν ήταν η πρέπουσα, έπεφτε και άσχημο ξύλο! ...
- Βέβαια ο νόμος κάτι τέτοιο δεν το προέβλεπε, αλλά οι δάσκαλοι (μερικοί) με τη συγκατάθεση των γονέων χτυπούσαν αδικαιολόγητα μερικές φορές, με συνέπεια να δημιουργούνται σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα σε κάποιους μαθητές...
- Σήμερα, ο δάσκαλος καλλιεργεί στους μαθητές καλές σχέσεις στις διάφορες εκδηλώσεις της ζωής, στο σχολείο, στις συναναστροφές, στην οικογένεια, στην ψυχαγωγία.
- Οι διαπροσωπικές σχέσεις των μαθητών πρέπει να στηρίζονται στη λογική, στις γνώσεις, τη δικαιοσύνη, την αμοιβαία κατανόηση, τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα, το σεβασμό, την εκτίμηση, την ωριμότητα, την ελευθερία έκφρασης, την εμπιστοσύνη και την ευθύνη.
- Βέβαια, αρκετές φορές βλέπουμε και άσχημες συμπεριφορές κάποιων μαθητών απέναντι στους δασκάλους τόσο στη δημοτική όσο και στη μέση εκπαίδευση, με αποτέλεσμα να επικρατεί άσχημο παιδαγωγικό κλίμα στις τάξεις. Ούτε μάθημα γίνεται, αλλά ούτε και μπορούν να φέρουν την ησυχία και την αρμονία στις τάξεις!
Πρέπει να το καταλάβουμε όλοι μας, μικροί και μεγάλοι. Ελευθερία σημαίνει δουλειά, έκφραση δημιουργία, υπευθυνότητα, σεβασμός και όχι αυταρχικότητα, φοβία και αναρχία. Ο μαθητής οφείλει να κάνει αυτό που πρέπει, αυτός που λέει ο κανονισμός, του σχολείου, της οικογένειας, ο νόμος της πολιτείας και όχι ό,τι θέλει ο ίδιος. Ανήκει στο κοινωνικό σύνολο και οφείλει να σέβεται την πρόοδο και την ευημερία του.
- Η σημασία των καλών διαπροσωπικών σχέσεων είναι μεγάλη, γιατί προσφέρουν οικογενειακή ευτυχία, συνθήκες αρμονικής συνεργασίας. Καλύτερη σχολική επίδοση, απελευθέρωση από τον φόβο, καλές σχέσεις πολιτείας - πολίτη, υπακοή και εφαρμογή των νόμων, ειρήνη ανάμεσα στους ανθρώπους, πίστη και αγάπη στον άνθρωπο, ελπίδα για ευτυχία μέσα στο κοινωνικό σύνολο.
Επειδή η μάθηση εξαρτάται όχι μόνο από τη νοημοσύνη του μαθητή, αλλά και από τις σχέσεις του με το δάσκαλο, καθώς και τη δική του συγκατάθεση, την προσωπική συμμετοχή του και τις στάσεις που έχει αναπτύξει, ο δάσκαλος με την αγάπη του φροντίζει να κατακτήσει την ψυχή και να καλλιεργήσει την αγαθή διάθεση του μαθητή απέναντι στο σχολείο και τα μαθήματά του.
- Η θετική στάση και διάθεση του μαθητή απέναντι στη σχολική εργασία είναι αντιφασιστικός παράγοντας για την καρποφόρα μάθηση.
Και αν ένας μαθητής με υψηλή νοημοσύνη αναπτύξει για οποιονδήποτε λόγο εχθρική ή αρνητική στάση απέναντι στο σχολείο, στο δάσκαλο ή σε ορισμένα μαθήματα, τότε καμία αξιόλογη μάθηση και συμπεριφορά δεν είναι δυνατή.
Γι' αυτό ο δάσκαλος οφείλει να σέβεται την προσωπικότητα του μαθητή και να αποφεύγει ενέργειες και συμπεριφορές, όπως για παράδειγμα: του ξυλοδαρμού «είσαι βλάκας», «ανόητος», κλπ. γιατί θίγουν το φιλότιμο και τραυματίζουν το γόητρό του! ...
- Οι ενέργειες του πρέπει να βασίζονται στην ενθάρρυνση του μαθητή και προπαντός στην όλη διαδικασία της σχολικής εργασίας. Να είναι δηλ. ο συνεργάτης, ο συνερευνητής, ο καθοδηγητής και όχι ο αυταρχικός και παντογνώστης του μαθητή.
Η βαθιά ικανοποίηση που νιώθει ο μαθητής από τις πετυχημένες προσπάθειες του στη λύση ενός προβλήματος είτε ατομικά είτε ομαδοσυνεργατικά γίνεται κίνητρο για να λύσει και άλλα προβλήματα σε άλλες περιπτώσεις του βίου του. Και τούτο γιατί από μικρός αποκτά το αίσθημα της αυτονομίας, της πρωτοβουλίας και της υπευθυνότητας.
Έτσι η ζωή του γίνεται ένας αγώνας που έχει νόημα και πραγματικό περιεχόμενο. Η χρήση πάλι ηθικών αμοιβών, δηλ. η αναγνώριση από το δάσκαλο των προσπαθειών του μαθητή, συμβάλλει επίσης θετικά στη μάθηση. Θα πρέπει όμως ο δάσκαλος να προσέξει, ώστε οι αμοιβές να μην γίνουν για το παιδί αυτοσκοπός και εργάζεται μόνο για τις αμοιβές.
Η σχολική ατμόσφαιρα που δημιουργεί ο δάσκαλος πρέπει να είναι τέτοια, ώστε από το ένα μέρος να απομακρύνει ή να περιορίζει τους αρνητικούς παράγοντες που εμποδίζουν τη μάθηση, άσχημη συμπεριφορά, ακατανόητη ύλη και από το άλλο μέρος να επιστρατεύει όλους τους θετικούς, μέσα διδασκαλίας, ενθάρρυνση, μέθοδο που συμβάλλουν στην αποτελεσματική μάθηση και την ομαλή ανάπτυξη της προσωπικότητας του μαθητή.
Η μεγαλύτερη αρετή του δασκάλου είναι η αγάπη στο παιδί και γενικότερα στον άνθρωπο. Μ' αυτήν ηλεκτρίζει την ψυχή και τραβά την προσοχή και το ενδιαφέρον των μαθητών στο θέμα που διδάσκεται κάθε φορά.
- Μ' αυτήν κεντρίζει το φιλότιμο και τη δραστηριότητα του παιδιού και το γεμίζει με αισιοδοξία και σφύζουσα πίστη στον εαυτό του και στο μέλλον του.
- Γι αυτό εμείς οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων, οφείλουμε οι διαπροσωπικές μας σχέσεις με τους μαθητές μας να διακατέχονται από πνεύμα: συνεργασίας, αλληλοσεβασμού, κατανόησης, πρωτοβουλίας, ενθάρρυνσης, ευθύνης και αγάπης, ώστε το σχολείο, ο μαθητής, η οικογένεια, η πολιτεία, να βιώνει και να απολαμβάνει: τη χαρά της δημιουργίας, της φαντασίας, της έκφρασης, της δημοκρατίας και της ειρήνης.
- Αλήθεια, πόσο ευτυχισμένο θα είναι το παιδί, ο έφηβος στη ζωή του, που θα έχει έναν τέτοιο εκπαιδευτικό που ξέρει ότι το αγαπάει;

- Ας αγαπήσουμε ειλικρινά τους μαθητές μας και να 'μαστε σίγουροι ότι θα μας αναγνωρίσουν αυτή μας την αγάπη, γιατί διαισθάνονται αυτή μας τη θυσία!

Μετά τιμής
Ιερέας
Ιωάννης Γρατσούνας
Εκπαιδευτικός