ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ

ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ

 

Π Ε Ι Θ Ω

 

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ - ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΣ - ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ

 

· ΟΡΙΣΜΟΙ : …………………….

· ΠΑΡΑΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΙ : μπορεί να είναι εξωτερικά έγκυροι και αληθείς , αλλά

μπορεί παραβαίνουν τους κανόνες του ορθού λόγου .

( από άγνοια ή συνειδητά = σόφισμα ) .

π.χ το νερό σταματάει τη δίψα

η θάλασσα είναι νερό

Αρα η θάλασσα σταματάει τη δίψα

 

· παράδειγμα αναλογικού συλλογισμού

π.χ στο παλιό μου σχολείο υπάρχει κλειστό Γυμναστήριο

Στο διπλανό σχολείο επίσης υπάρχει

Στο σχολείο του φίλου μου , επίσης

Αρα και στο νέο μου σχολείο θα υπάρχει γυμναστήριο

· Αναλογικός ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΌΣ : καταλήγει σε μερικό / πιθανολογικό συμπέρασμα

 

· ΕΠΑΓΩΓΗ : εκφέρεται με 3 ΜΕΘΟΔΟΥΣ : γενίκευση / αίτιο-αποτέλεσμα/ αναλογία (2)

ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ : Ολοι οι Γάλλοι είναι αγενείς / Στο περσινό μου ταξίδι στο Παρίσι ένας Γάλλος

τελωνειακός μου φέρθηκε αγενέστατα .

ΑΝΑΛΟΓΙΑ :

Η Αναλογία μπορεί να είναι μεταφορική και κυριολεκτική

Η μεταφορική Αναλογία δεν οδηγεί σε τέλεια επαγωγή .

π.χ Το ποδόσφαιρο είναι σαν τη ζωή ( μεταφορική )

Σύγκριση ενός δικαστή με τον Πόντιο Πιλάτο ( κυριολεκτική )

 

ΑΙΤΙΟ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ : Μελέτησα πιο πολύ από τους άλλους

Αρα θα πάρω πιο καλό βαθμό από όλους .

 

· ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΠΑΡΑΓΩΓΗ , έστω και αν ξεκινάμε από ένα ΑΙΤΙΟ

Όμως το αίτιο αυτό θα έχει γενική ισχύ και θα οδηγεί σε επί μέρους συμπέρασμα .

π.χ. στην κοινωνία κυριαρχεί ΕΝΑ αρνητικό πρότυπο : Υπερισχύει το ΕΓΩ του ΕΜΕΙΣ .

Έτσι οι άνθρωποι γίνονται φιλοχρήματοι , δεν συμμετέχουν στα κοινά ,οδηγούνται στη βία

 

· Υπάρχει περίπτωση να έχουμε ΠΑΡΑΓΩΓΗ , έστω και αν έχουμε ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ .

Όμως η γενίκευση θα στηρίζεται σε βέβαια δεδομένα.

π.χ Όλοι οι ορθόδοξοι ιερείς φορούν στη λειτουργία ράσα

Άρα και ο πατήρ Γεώργιος , που είναι ορθόδοξος , φοράει στη λειτουργία ράσα .

 

 

· Να εξηγηθεί ΠΌΤΕ Η Γενίκευση και το αίτιο - αποτέλεσμα αντιστοιχούν στην Επαγωγή :

Α .όταν από ΕΙΔΙΚΕΣ θέσεις οδηγούμαστε σε μία Γενική

Β . όταν από μία ΓΕΝΙΚΗ αλλά ΠΙΘΑΝΗ / ΟΧΙ ΒΕΒΑΙΗ θέση οδηγούμαστε σε μία ΕΙΔΙΚΗ

π.χ σύμφωνα με την εμπειρία μου , όλες οι γυναίκες πολιτικοί στηρίζουν τις γυναίκες

Αρα , είναι πιθανό , και η Μ . , που είναι γυναίκα υποψήφιος , να στηρίξει τις γυναίκες .

 

ΕΧΟΥΜΕ ΕΠΑΓΩΓΗ : γιατί η γενική θέση ξεκινάει από προσωπική (ειδική ) έρευνα ….

Θα είχαμε ΠΑΡΑΓΩΓΗ , αν λέγαμε : όλες οι γυναίκες πολιτικοί στηρίζουν τις γυναίκες

άρα και η Μ……… θα στηρίξει τις γυναίκες …..

 

· ΠΡΟΣΟΧΗ : μπορεί στο κείμενο το αίτιο να ακολουθεί / να έπεται .Ομως εμάς μας ενδιαφέρει

όχι τι προηγείται στο κείμενο , αλλά τι προηγείται στην πραγματικότητα.

Π.χ στο παράδειγμα με την αγένεια των Γάλλων , το αίτιο στο κείμενο είναι μετά το γενικό

συμπέρασμα . Η λογική σειρά όμως είναι : επειδή ο Γάλλος τελωνειακός φέρθηκε με

αγένεια (ΕΙΔΙΚΗ ), βγήκε το συμπέρασμα ότι όλοι οι Γάλλοι είναι αγενείς ( ΓΕΝΙΚΗ)

· Αυτό βέβαια ισχύει μόνο σε έναν συρρικνωμένο συλλογισμό / σε μία παράγραφο , όπου δεν

έχουμε μέθοδο ανάλυσης , αλλά προκείμενες και συμπέρασμα.

 

Αν έχουμε μεγάλο κείμενο , τότε δεν εξετάζουμε τι προηγείται χρονικά .

Αν το αίτιο/ τα αίτια προηγούνται , έχουμε Επαγωγή ( αν είναι Ειδικό / Ειδικά αίτια )

Αν προηγούνται τα Γενικά αίτια , έχουμε Παραγωγή……

Αν τα Ειδικά αίτια έπονται , έχουμε Παραγωγή ( προηγείται η Γενική θέση )

 

ΤΕΛΕΙΑ - ΑΤΕΛΗΣ ΕΠΑΓΩΓΗ

 

1. Τέλεια επαγωγή : ( προκείμενες πλήρως / λογικά αποδεκτές και αποδεκτό/σίγουρο συμπέρασμα )

2. Ατελής επαγωγή : όταν έστω και μία ειδική προκείμενη δεν είναι πλήρης/αποδεκτή και έτσι έχουμε ατελές /πιθανό / όχι απόλυτα βέβαιο συμπέρασμα

Η ατελής επαγωγή είναι ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΣ

 

ΤΙ ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΑΤΕΛΗ - ΤΕΛΕΙΑ ΕΠΑΓΩΓΗ : σελ. 23 ( 1-10 ) : Γ Λυκείου

 

· ΑΝ ΈΧΟΥΜΕ ΑΝΑΛΟΓΙΑ :

αν είναι μεταφορική , είναι ΑΤΕΛΗΣ ( η ζωή είναι σαν το ποδόσφαιρο )

αν είναι κυριολεκτική : είναι ΤΕΛΕΙΑ , αν ανάμεσα στα συγκρινόμενα οι ομοιότητες είναι επαρκείς

και σχετικές με το θέμα , αν η σύγκριση δεν ξεπερνάει τα επιτρεπόμενα λογικά όρια .

 

· ΑΝ ΕΧΟΥΜΕ ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ :

αν η γενίκευση είναι επιτρεπτή / αν στηρίζεται σε επαρκή στοιχεία , είναι ΤΕΛΕΙΑ.

 

· ΑΝ ΕΧΟΥΜΕ ΑΙΤΙΟ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

έχουμε ΤΕΛΕΙΑ : αν η αιτία είναι αναγκαία και επαρκής : θερμοκρασία 100 και κανονικές συνθήκες

έχουμε ΑΤΕΛΗ : αν η αιτία είναι αναγκαία αλλά όχι επαρκής :

π.χ το κρύο - χιόνι : το κρύο δεν αρκεί για να χιονίσει ( όμως είναι αναγκαίο )

έχουμε ΑΤΕΛΗ : αν η αιτία είναι επαρκής , αλλά όχι αναγκαία

π.χ κάπνισμα - καρκίνος : το κάπνισμα μπορεί να τον προκαλέσει , αλλά δεν είναι αναγκαίο….

 

 

ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ

 

· Μέσα που συνήθως χρησιμοποιούνται : χιούμορ , ειρωνεία , παραστατική περιγραφή ,δραματική αφήγηση

Οταν ξεπερνάμε τα λογικά όρια οδηγούμαστε στην ΚΙΝΔΥΝΟΛΟΓΙΑ.

Οταν ξεπερνάμε τα όρια του χιούμορ και της ειρωνίας : ο πομπός υφίσταται αρνητικές συνέπειες .

ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΗΘΟΣ : πομπού , δέκτη , αντιπάλου … : 35 , 57 ( Γ. Λ )

 

· Ο ΠΟΜΠΟΣ προσπαθεί να κερδίσει την εκτίμηση του ΔΕΚΤΗ ( π.χ δικαστή ) :

α. χρησιμοποιώντας πειστικά επιχειρήματα / δείχνοντας ότι κατέχει την υπόθεση

β. επικαλούμενος ιδέες /θέσεις / αποσπάσματα ΑΥΘΕΝΤΙΩΝ( ΚΙΝΔΥΝΟΣ )

γ. κάνοντας επίθεση στο ήθος του αντίπαλου/ στην ιδιωτική του ζωή ….

δ. αναφερόμενος στα δικά του προσόντα………

ε. κολακεύοντας τον δέκτη - ακροατή , αναγνώστη ……

 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

 

· προδιαγραφές του διαφημιστικού μηνύματος : να ελκύει ………….

 

· ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ / ΤΡΟΠΟΙ ΠΕΙΘΟΥΣ

χρήση όλων των επικλήσεων : κυρίως του συναισθήματος

 

· ΤΕΧΝΙΚΕΣ / ΜΕΣΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

συνειρμός ιδεών ( η πιο όμορφη ξανθιά : διαφήμιση μπύρας )

λανθάνων αξιολογικός χαρακτηρισμός ( , αμάξι Ρενώ γιατί δεν είμαστε όλοι ίσοι )

ΟΙ 3 επικλήσεις

· ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΥ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ( μπορεί να συνδυάζονται )

Α. με διάλογο - μονόλογο

β. με αφήγηση

γ. με άμεσο τρόπο

δ. με επεξήγηση της εικόνας

ε. με επιχειρήματα

στ. με ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ

ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ( εξάσκηση από σχολικό βιβλίο και σελ 72 - 79 Ζ )

επανάληψη λέξης για έμφαση( ξυρίζεσαι μαλακά , μαλακά , μαλακά : μιλάει ο παπαγάλος )

πολυσημία λέξης( Μινιόν)

φωνολογική επανάληψη ( αμάξι Χόντα - προσόντα)

υποκοριστικά /ανατολίτικες ονομασίες / αποσιωπητικά ….

δεικτική αντωνυμία (αυτό )

παραδοξολογίες ( τα φουντούνια έχουν διπλό διαφορικό , αντέχουν στην ανηφόρα..)

νεολογισμοί ( αφρότερος αφρός )

φράσεις που θυμίζουν παροιμίες ( κοντά στο νου και κρέμα)

ταύτιση ποιότητας προιόντος με δεδομένες αξίες ( χρυσό φιλμ της Κόντακ )

ονομασία προιόντος με φωνολογική απόκλιση ( dicas . Tα dicas σας παπούτσια )

επίκληση όρων της επιστήμης ( π.χ σχετικά με την τερηδόνα…)

αδόκητη ανατροπή των προσδοκιών του δέκτη ( θα την κρεμάσω : εννοεί τη ναφθαλίνη )

χρήση ρητορικών ερωτήσεων / με υπονοούμενα : είδες η ΔΕΗ ;

ΛΑΝΘΑΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ : οι έξυπνοι οδηγούν Ρενώ .

 

ΑΛΛΑ ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ / ΜΕΣΑ της διαφήμισης

Εντονα χρώματα / μαρτυρίες ειδικών-αυθεντίας / λιτότητα μηνύματος για αμεσότητα /ηχητικές φράσεις / β ενικό για οικειότητα / αφήγηση για συγκίνηση ……

 

 

· ΑΘΕΜΙΤΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ έχουμε: εξάσκηση σελ 42 Γ. Λ - κείμενα Β , Γ

α) όταν το διαφημιστικό μήνυμα ασκεί υποσυνείδητη επίδραση στο άτομο ,

γιατί παρακάμπτει τους αμυντικούς μηχανισμούς της συνείδησης.

Το ερέθισμα της διαφήμισης δεν ξεπερνάει τον ΟΥΔΟ , δηλαδή το ελάχιστο (χρονικό)όριο που απαιτείται για να γίνει αντιληπτό , από τη συνείδηση , το ερέθισμα αυτό .

Ετσι δεχόμαστε παθητικά αυτό το ερέθισμα……..

 

β). όταν η διαφήμιση καλλιεργεί αισθήματα φόβου , πανικού , ώστε να γίνει ευάλωτος ο δέκτης

και να ενδιαφερθεί για το διαφημιζόμενο προιόν .

 

γ.) όταν διεγείρονται τα ανθρώπινα ένστικτα , εκμεταλλεύονται την άγνοια του παιδιού και άλλων αδύναμων ομάδων , όταν αναπαράγονται κοινωνικά στερεότυπα - ασθενές φύλο ,…..

 

δ. )όταν αποδίδονται στον διαφημίζοντα ιδιότητες που δεν έχει π.χ όταν ένας ηθοποιός διαφημίζει , παίζοντας το ρόλο του γιατρού , μία οδοντόκρεμα ….

 

ε ) όταν γίνεται εκμετάλλευση των αξιών : ειρήνης , αγάπης , ……

 

( Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ( δ ) ΕΊΝΑΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ )

 

 

 

Η ΠΕΙΘΩ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΛΟΓΟ : 61 ( Γ . Λ )

 

· χρήση επικλήσεων στη λογική και στο συναίσθημα

· όταν ξεπερνάει τα όρια : έχουμε παραπλάνηση /προπαγάνδα .

 

ΜΕΣΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ

1. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ: κολακεία, λαικισμός , κινδυνολογία , συνθήματα

2. ΜΟΡΦΗΣ : ασύνδετος λόγος , περιγραφή , αρηματικός λόγος , πολυσύνδετο …

πρώτο ενικό / πρώτο πληθυντικό πρόσωπο……..

Γενικά: ποιητική γλώσσα ….

 

Η πειθώ στον επιστημονικό λόγο

 

· βασικά γνωρίσματα του επιστημονικού λόγου :

· ερμηνευτικός , αποδεικτικός , περιγραφικός , με οικείο ή ψυχρό επιστημονικό ύφος ή εκλαϊκευμένο , όταν στοχεύει στη διδακτική χρήση του .

 

· ΜΕΣΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ : τεκμηριωμένο επιχείρημα / λογική αλληλουχία

αναφορική λειτουργία γλώσσας

αποδεικτικός , ερμηνευτικός , περιγραφικός λόγος

 

 

· ΜΕΘΟΔΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ/ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ ΕΝΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ :

ορισμός - διευκρίνηση προϋποθέσεις

διαίρεση ιστορική αναφορά

αιτιολόγηση μαρτυρία

αποτέλεσμα - σκοπός αξιολόγηση

αντίθεση συμπέρασμα

ερώτημα - απάντηση

σημείωση : σε κάθε κείμενο υπάρχουν μερικές από τις παραπάνω μεθόδους .

Με τις παραπάνω μεθόδους πετυχαίνεται η ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ του κειμένου

 

 

· ΠΕΡΙΛΗΨΗ : 217ΒΛ , 215 Β.Λ

α. δικές μας εκφράσεις ( εκτός από τις στερεότυπες που δεν αντικαθίστανται )

β. δεν σχολιάζουμε τις θέσεις του κειμένου

γ. αντιστοιχεί στο 1/3 του κειμένου

δ. εμπεριέχει όλα τα διαφορετικά επιχειρήματα του κειμένου

ε. τα τεκμήρια συνοπτικά ( παραδείγματα ,…..)

στ. η συνοπτική περίληψη με πλαγιότιτλους

ζ. Γράφουμε φράσεις συνοχής : «στο κείμενο αυτό ο συγγραφέας » , «παράλληλα» , «αναφέρει»

«προτρέπει» , «θεωρεί ότι» ……………

 

 

ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΡΙΚΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ / ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ

 

 

· Αναφορική γλώσσα : απρόσωπη , αχρωμάτιστη συναισθηματικά , αντικειμενική , έχει

λογική στερεότητα και αποδεικτικότητα

Η δομή είναι σφικτή , λογική……

 

· Ποιητική γλώσσα : υποκειμενική , συμβολική , με υπερρεαλιστικά στοιχεία , σχήμα υπερβατό ,

η δομή είναι χαλαρή , μεταφορές , προσωποποιήσεις……..

Ασύνδετο , πολυσύνδετο , συγκινησιακή φόρτιση , έμμεσος συνειρμός ………

 

Σημείωση : τα παραπάνω δεν συνυπάρχουν υποχρεωτικά……..

 

· Πώς τεκμηριώνεται ότι κάποιο κείμενο είναι : χρονογράφημα, δοκίμιο , άρθρο , κ.λ.π

 

Α. χρονογράφημα : επίκαιρα θέματα , ανάλαφρο ύφος , χιούμορ , θέλει να προβληματίσει , να

κρίνει , να ψυχαγωγήσει .Εν μέρει , και ποιητική γλώσσα - σύμβολα,…..

 

Β. πραγματεία : αναφορική γλώσσα , μεθοδική , λεπτομερής / ενδελεχής εξέταση

( ο τρόπος εξέτασης ταυτίζεται με τη διατριβή και μονογραφία )

 

Γ. στοχαστικό δοκίμιο : ποιητική λειτουργία γλώσσας , ελεύθερη περιδιάβαση στο χώρο των ιδεών

 

Δ. αποδεικτικό δοκίμιο : αναφορική,κυρίως, και ποιητική γλώσσα .

Πληροφορεί κυρίως , δεν ενδιαφέρεται άμεσα για να πείσει

Το θέμα , ακόμα και αν, σπάνια , είναι επίκαιρο , ΓΕΝΙΚΕΥΕΤΑΙ , καθολικοποιείται …..

Αναλύει , ερμηνεύει , εκλαικεύει διάφορα θέματα …..

 

Ε. Αρθρο :

 

Ασχολείται με ΑΜΕΣΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ θέματα , που απασχολούν τον πολίτη στην καθημερινότητά του ( ένα καθημερινό γεγονός που συνέβη ή κάτι που ισχύει από παλιά, αλλά τώρα

έγινε επίκαιρο : π.χ πυρηνική ενέργεια …..)

Το άρθρο μένει στο γεγονός , το σχολιάζει ……..

( ΤΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΔΕΝ ΜΕΝΕΙ ΣΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ , ΤΟ ΠΑΙΡΝΕΙ ΣΑΝ ΑΦΟΡΜΗ )

 

ΣΤ. Επιφυλλίδα : είναι συγγενής με το άρθρο ………..

Καταπιάνεται με λιγότερο επίκαιρα , αλλά θέματα που απασχολούν τον πολίτη.

Π.χ η δορυφορική τηλεόραση ( είναι λιγότερο επίκαιρο από την πυρηνική ενέργεια )

Κυρίως ασχολείται με θέματα πολιτισμού / κουλτούρας ……

π.χ το γυμνό στο θέατρο : είναι επίκαιρο , αλλά όχι άμεσα επίκαιρο ……….

 

 

 

· ΣΗΜΕΊΑ ΣΤΙΞΗΣ : σελ 92 , 151 ( Α λυκείου ) :

Αποσιωπητικά , άνω και κάτω τελεία , παρενθέσεις , θαυμαστικό ………….

 

Αποσιωπητικά : Δηλώνουν αμηχανία , το αυτονόητο / λακωνικότητα , φόβο να εκφράσουμε τις

θέσεις μας , συγκίνηση , ………..

Φυσικότητα λόγου ( σελ 151 , Α λυκείου) , αφού , όποιος τα χρησιμοποιεί , εκφράζεται φυσικά , αυθόρμητα , κάνει αυτό που αισθάνεται και δεν προσπαθεί να μιλήσει , να πει οτιδήποτε , μόνο και μόνο για να πει κάτι , να προσποιηθεί…………

 

Παρενθέσεις : χρησιμοποιούνται : για επεξήγηση .

για να κάνουμε κάποια παρέκβαση από τη φυσική σειρά….

για να συμπληρώσουν………..

π.χ η φύση ήταν πανέμορφη ( δεν μπορώ να την περιγράψω) και με συνεπήρε …….

 

Δύο τελείες : για να μεταφέρουμε με ακρίβεια το λόγια κάποιου

για να επεξηγήσουμε / να επιμερίσουμε ………..

 

Σημείωση : όλα , σχεδόν , τα σημεία στίξης λειτουργούν συμπληρωματικά , σταματούν τη ροή του

λόγου ( του ποταμού του λόγου ) για να δώσουν έμφαση , να συμπληρώσουν , να δείξουμε

θαυμασμό /λύπη / χαρά , να επεξηγήσουν .

Κάνουν πιο πυκνό το λόγο , πιο πυκνή στη σκέψη ,……………..

 

[ Η παρένθεση και οι 2 τελείες μπορούν να αντικατασταθούν από την παύλα ( ή παύλες ) .Είναι δεδομένο ότι στην έκθεση βάζουμε μόνο παύλα / παύλες ]

 

 

ΘΕΜΑΤΑ - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

 

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

 

· Συνεκτικότητα παραγράφου και κειμένου : Λογική σειρά επιχειρημάτων με εσωτερική σύνδεση

 

· Συνοχή παραγράφου και κειμένου ( ή πώς συσχετίζονται τα στοιχεία της παραγράφου ) : με λέξεις - φράσεις

 

· Τρόποι ή στρατηγική ή τεχνική ΠΕΙΘΟΥΣ : Επικλήσεις ( αναφέρουμε και τα επιχειρήματα / τεκμήρια)

 

· Τρόποι ή τεχνική ή μέθοδος ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ / ΑΝΑΛΥΣΗΣ επιχειρημάτων

 

ή τρόποι τεκμηρίωσης : ορισμός , διαίρεση ,αντίθεση ,αιτιολόγηση , ερώτηση - απάντηση , ……

 

· Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου : ασύνδετο , πολυσύνδετο , υπερβατό , υποτακτικός λόγος , …

 

· Διάγραμμα κειμένου : ανά παράγραφο, κεντρική ιδέα, συνήθως στη θεματική, και 2-3 βασικές δευτερεύουσες ιδέες (προκείμενες)

 

· Δομή παραγράφου ή στοιχεία της παραγράφου : Θ.Π - Κ.Θ - ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ

 

· Μέσα Πειθούς ή αποδεικτικοί λόγοι : επιχειρήματα και τεκμήρια

 

· Είδη επιχειρημάτων : ορισμοί , πορίσματα , σχόλια , αιτήματα , θέσεις , θεωρήματα ,αρχές ΟΧΙ ΕΚΤΟΣ

 

· Είδη Τεκμηρίων : π.χ , γεγονότα , γνωμικά , ειδήσεις επικαιρότητας , υλικό αισθήσεων , ΑΛΗΘΕΙΕΣ

 

· Συλλογιστική πορεία ή είδη συλλογισμών ή αποδεικτική διαδικασία συλλογισμών ( σε όλο το κείμενο )

( μας ενδιαφέρει η σειρά που ακολουθείται στο κείμενο : όχι η χρονική σειρά )

 

· Είδη Επαγωγής : Γενίκευση , αναλογία , αίτιο - αποτέλεσμα

 

· Δημιουργία κειμένου με Παραγωγή ή Επαγωγή

 

· Συλλογιστική πορεία ( στην παράγραφο μόνο ) : μας ενδιαφέρει η χρονική σειρά

 

· Συρρίκνωση Συλλογισμού

 

· Παραλογικοί συλλογισμοί ( και σοφίσματα : όταν έχουμε πρόθεση) : όταν δεν είναι αληθείς

· Κινδυνολογία : όταν , στην επίκληση στο συναίσθημα , ξεπερνάμε τα όρια - 34 , 50

 

· Παραπλάνηση - προπαγάνδα : όταν ξεπερνάμε τα όρια ( στην πολιτική , στη διαφήμιση)

 

· Επίκληση στο συναίσθημα : ποια μέσα χρησιμοποιούνται : χιούμορ , ειρωνεία , περιγραφή , αφήγηση

 

 

· Αξιολόγηση συλλογισμών ή αξιολόγηση επιχειρημάτων : είδος συλλογισμού , είδη επαγωγής , κριτική κάθε είδους επαγωγής , κριτική επιχειρημάτων , κριτική συμπεράσματος

 

· Αξιολόγηση Τεκμηρίων : επαρκή, λογικά, τεκμηριωμένα, σχετικά με το θέμαβέβαια , πιθανά ,……..

 

· Μέσα πολιτικού λόγου : κολακεία , λαϊκισμός , κινδυνολογία , συνθήματα / ασύνδετο , περιγραφή , α ενικό , α πληθυντικό…..Πολυσύνδετο …

 

· Μέσα επιστημονικού λόγου : επιχειρήματα , λογική , αναφορική γλώσσα .

 

· βασικά γνωρίσματα του επιστημονικού λόγου: περιγραφικός , ερμηνευτικός , αποδεικτικός.

Ισως και εκλαϊκευμένο ύφος , διδακτικό …..

 

· ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ( βλέπε αλλού )

 

· Κειμενικό είδος ( βλέπε αλλού )

 

· ΠΕΡΙΛΗΨΗ ( βλέπε αλλού )

 

· Εγκυρότητα - αλήθεια - ορθότητα επιχειρήματος ( βλέπε στο βιβλίο )

 

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

 

· Λογική / αναφορική χρήση γλώσσας ( η απάντηση σε άλλο σημείο )

 

· Ποιητική χρήση γλώσσας : συνδηλωτικές λέξεις ,συνειρμός ( η απάντηση σε άλλο σημείο )

 

· Τόνος δοκιμίου 118 , 125 : ειρωνικός , διασκεδαστικός , δραματικός ,…….

 

· αφηγηματικό και στοχαστικό μέρος του Δοκιμίου

 

· Ποια είναι η βάση που δίνει Ενότητα στο κείμενο 186 : η θεματική περίοδος

 

· μεταβατικές παράγραφοι ,55 : Για να πάμε στις επόμενες

 

· ρόλος προσώπων στο κείμενο ( βλέπε αλλού)

 

· ρόλος εγκλίσεων / χρόνων στο κείμενο ( βλέπε αλλού )

 

· πώς αναπτύσσεται η επιχειρηματολογία - 64 : η σειρά που ακολουθείται

 

· πώς κλιμακώνεται η επιχειρηματολογία - 64 : από τα πιο ασήμαντα π.χ στα πιο σημαντικά

 

· βασικά σημεία της συλλογιστικής πορείας - 71 : ΘΕΣΗ - ΤΕΚΜΗΡΙΑ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

 

· «ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΠΕΙΣΕΙ » , 33 : είδος συλλογισμού , είδος επαγωγής

Κρίνουμε το είδος της επαγωγής και το συλλογισμό γενικότερα….

 

· επισφαλής γενίκευση - 33 : Η γενική θέση δεν είναι βέβαιη

 

· μέρη του επιχειρήματος : αποδεικτέα θέση - προκείμενες - συμπέρασμα

 

· ασάφεια κειμένου : ακυριολεξίες , μεγάλες περίοδοι , χαλαρή δομή , ασυνταξία , ανόμοια γλώσσα……

 

· φυσικότητα λόγου : ιδιόλεκτος , αποσιωπητικά , εξωγλωσσικά / παραγλωσσικά στοιχεία …

 

· ενεργητική και παθητική σύνταξη ( βλέπε αλλού )

 

· περίπλοκο ύφος : υπερβατό , υποτακτική σύνταξη , μεγάλη περίοδος ( Πότε , γιατί : )

 

· αντιστοιχία ύφους και είδους κειμένου (βλέπε αλλού )

 

· Οικονομία ή Εσωτερική Οικονομία κειμένου : τίποτε περιττό , όλα οδηγούν άμεσα στο στόχο του συγγραφέα…, χωρίς χαλαρή δομή και «κοιλιά» .

 

· Ρόλος των σημείων στίξης στο κείμενο ( βλέπε αλλού )

 

· Λέξεις - κλειδιά

 

· Προκείμενες : ελάσσων και μείζων προκείμενη 92 Ζαμαρία

 

 

 

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ : μορφή συλλογισμού ( παγίδα )

 

1. «κάποιοι πιστεύουν ότι η ανεργία είναι συνέπεια τεμπελιάς»

2. «Πιστεύω ότι αυτή η θέση είναι αφελής»

3. αναφέρονται τα επιχειρήματα που δείχνουν τη διαφωνία του

4. Συμπέρασμα : άρα η ανεργία είναι κοινωνικό φαινόμενο

 

ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΣ ( η αρχική θέση μπορεί να μας παγιδεύσει και να την θεωρήσουμε γενική που οδηγεί σε ΠΑΡΑΓΩΓΗ )

 

 

ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΕ ΤΥΠΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟ : Νέα Γ Λυκείου , σελ 262

 

1^Ο ΠΑΡΆΔΕΙΓΜΑ

 

Οι γυναίκες είναι θύματα των ΜΜΕ που εκμεταλλεύονται τις διάφορες αδυναμίας τους

Τα ΜΜΕ είναι όργανο του καπιταλιστικού συστήματος

ΑΡΑ πρέπει να καταπολεμήσουμε το καπιταλιστικό σύστημα

 

 

( ΕΠΑΓΩΓΗ )

ΜΥΣΤΙΚΟ : Ξεκινάμε από το τέλος , το συμπέρασμα , και στη συνέχεια στις προκείμενες

Η δεύτερη προκείμενη εμπεριέχει την ΠΡΩΤΗ και το ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

 

 

2^Ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ , ΣΕΛ 246 - Γ Λυκείου

 

Η πολυκατοικία επεκτείνεται λόγω των νέων συνθηκών και έχει αλλάξει το νόημα του σπιτιού

Αναφέρουμε ονομαστικά τις αλλαγές …..

( ΠΑΡΑΓΩΓΗ )

 

 

ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ ( ΣΕΛ 262 , 2^η ) : ΕΠΑΓΩΓΗ

 

Τα ΜΜΕ στηρίζονται , οικονομικά, στη διαφήμιση

Η ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ στηρίζεται στο καπιταλιστικό σύστημα

 

ΑΡΑ οι καπιταλιστές επιβάλλουν την ιδεολογία τους στα ΜΜΕ

 

ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ: ΟΧΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ, ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ, ΠΑΡΑΔΕΙΜΑΤΑ, ΕΠΑΝΑΛΗΨΕΙς, ΤΕΚΜΉΡΙΑ

 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ( Υ.Ο )

 

· μέθοδος /στρατηγική/τρόπος/είδος/τεχνική ΠΕΙΘΟΥΣ

· ΑΠΟΡΙΑ

Η ΑΥΘΕΝΤΙΑ είναι 1. Τεκμήριο ( άρα επίκληση στη ΛΟΓΙΚΗ )

2. Επίκληση στο ήθος ( δημιουργεί αξιοπιστία του πομπού )

 

· ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ : χρόνος , έγκλιση , υποκοριστικά , σχήματα , πρόσωπο

· προδιαγραφές διαφήμισης : προσοχή - ενδιαφέρον - επιθυμία - αγορά

· λέξεις - κλειδιά ( εξάσκηση ) 71

· βασικά σημεία συλλογιστικής πορείας : αναφέρουμε τον τυπικό συλλογισμό ( προκείμενες - συμπέρασμα )

· μέθοδος διασάφησης 2 εννοιών : 126 [ σύγκριση , …..]

· ποια στοιχεία συνιστούν την παράγραφο : η δομή της

· ΟΔΗΓΟΙ ΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ

1. η θεματική περίοδος 2. Ο επίλογος