Όνειρο στο κύμα, επαναληπτικές ερωτήσεις ανά ενότητα

Ενότητα Α’

1. Πώς χαρακτηρίζεται το είδος της συγκεκριμένης αφήγησης με βάση την οπτική γωνία από την οποία παρουσιάζονται τα γεγονότα;
2. Στο διήγημα αυτό ο Παπαδιαμάντης χρησιμοποιεί την τεχνική της αναδρομικής αφήγησης. Σε ποιο χώρο τοποθετούνται τα γεγονότα του παρελθόντος και σε ποιον του παρόντος;
3. Πώς λειτουργεί στο κείμενο η εγκιβωτισμένη αφήγηση η οποία αναφέρεται στο πατέρα Σισώη;
4. Ποιες πληροφορίες μας δίνει ο αφηγητής για τον εαυτό του; Τι υπογραμμίζει ιδιαίτερα περιγράφοντας κάθε φάση της ηλικίας του;
5. Πώς βλέπει ο αφηγητής την «παρούσα» κατάστασή του και ποια ψυχική διάθεση του δημιουργεί η κατάσταση αυτή; Ποια είναι τα βαθύτερα αίτιά της. Γιατί παρομοιάζει τον εαυτό του με «σκύλο δεμένο»;
6. Να εντοπίσετε αφηγηματικές τεχνικές στην Α ενότητα.

Ενότητα Β’

1. Πώς περιγράφεται η Μοσχούλα και με ποιους εκφραστικούς τρόπους προβάλλεται η ομορφιά της ;
2. Σε ποια σημεία του κειμένου διακρίνετε το χιούμορ και τη λεπτή ειρωνεία που χαρακτηρίζουν το συγγραφέα – αφηγητή;
3. Σε ποιο κοινωνικό πλαίσιο τοποθετούνται τα δεδομένα της αφήγησης και ποιος κοινωνικός προβληματισμός διαφαίνεται στις δυο πρώτες ενότητες; Να αναφερθείτε σε συγκεκριμένα χωρία.
4. Γιατί ο αφηγητής περιγράφει τόσο εκτενώς το κτήμα του κυρ-Μόσχου;
5. Πώς θα χαρακτηρίζατε τη σχέση του αφηγητή με τη φύση; Σε ποια χωρία προβάλλεται εντονότερα η σχέση αυτή;
6. Πώς ερμηνεύετε τις ομωνυμίες κοριτσιού-κατσίκας και κυρ Μόσχου- Μοσχούλας;
7. Πώς βλέπει ο νεαρός βοσκός τη Μοσχούλα; Ανταποκρίνεται το κορίτσι στα συναισθήματά του;
8. Πώς εξηγείτε την ιδιαίτερη συμπάθεια του βοσκού προς την κατσίκα;
9. Σε ποια σημεία υπάρχει θαμιστική αφήγηση;
   

Ενότητα Γ’

1. Να εντοπίσετε τις περιγραφές και να καταδείξετε τη λειτουργία τους
2. Πώς ερμηνεύεται η πρόνοια του βοσκόπουλου για την αίγα Μοσχούλα;
3. Να σχολιάσετε τις γλωσσικές επιλογές του Παπαδιαμάντη στη συγκεκριμένη ενότητα.
4. «Δεν θα εριψοκίνδυνευα … συνήθως ελούετο»: Να σχολιάσετε σε δυο παραγράφους το χωρίο.
5. Ποια στοιχεία «ειδυλλιακά» (βουκολικά, ποιμενικά) μπορείτε να επισημάνετε στην ενότητα αυτή;
6. Το φυσικό στοιχείο εκπροσωπεί στο διήγημα του Παπαδιαμάντη την επιστροφή προς την αγνότητα και εκφράζει τη νοσταλγία του συγγραφέα για την πατρίδα του. Μπορείτε να επαληθεύσετε την άποψη αυτή με παραδείγματα;

Ενότητα Δ’- Ε΄

1. Με ποια εκφραστικά μέσα μεταδίδει ο συγγραφέας-αφηγητής τα συναισθήματα θαυμασμού και την έκσταση που νιώθει ο βοσκός στη θέα της «λουόμενης» Μοσχούλας;
2. Στις περιγραφές του Παπαδιαμάντη υπάρχουν επιδράσεις από το Ρομαντισμό. Ποια στοιχεία της «σκηνογραφίας» συμβάλλουν σ’ αυτήν την εντύπωση;
3. Πώς συνδέεται η ενότητα αυτή με τον τίτλο του διηγήματος;
4. Πώς αντιλαμβάνεται ο συγγραφέας την ιδανική ομορφιά;
5. Ποια διλήμματα αντιμετωπίζει το βοσκόπουλο στην προσπάθειά του να διαφύγει την προσοχή της Μοσχούλας; Γιατί ήρθε στο νου του ο πατήρ Σισώης; Τι τελικά δίνει τη λύση στην αναποφασιστικότητά του;
6. Η περιορισμένη δράση και οι σύντομοι διάλογοι των ηρώων το Παπαδιαμάντη συμπληρώνονται με εκτεταμένες ψυχολογικές αναλύσεις από τον αφηγητή. Σε ποια χωρία διακρίνετε αυτήν την τεχνική του συγγραφέα και ποιο είναι το αισθητικό της αποτέλεσμα;
7. Σύμφωνα με τον Κώστα Στεργιόπουλο, ο Παπαδιαμάντης κάτω από το ηθογραφικό πλαίσιο «κρύβει έναν βαθύ ψυχογράφο». Να επιβεβαιώσετε την άποψη του κριτικού, παραθέτοντας συγκεκριμένα χωρία και σχολιάζοντας τις επιλογές σας.
8. Ποια είναι η συναισθηματική κατάσταση του αφηγητή και πώς εναλλάσσονται τα συναισθήματά του στην ενότητα. Να απαντήσετε σχολιάζοντας ιδιαίτερα τη φράση «Είχα μείνει χάσκων, εν εκστάσει, και δεν εσκεπτόμην πλέον τα επίγεια».
9. Να παρακολουθήσετε την αγωνία του βοσκόπουλου στην προσπάθειά του να αποφύγει την προσοχή της Μοσχούλας.
10. Παρακολουθήστε τις συναισθηματικές διακυμάνσεις του βοσκόπουλου στην ενότητα.
11. Στο διήγημα αυτό το όνειρο συνυφαίνεται με την πραγματικότητα. Πώς γίνεται η μετάβαση από το όνειρο στην πραγματικότητα
12. Πώς λειτουργεί το βέλασμα της αίγας στη συγκεκριμένη κατάσταση που αντιμετωπίζει ο ήρωας;
13. «Η κόρη εκείνη … δεν μου έλειπε»: να σχολιάσετε το απόσπασμα σε μια παράγραφο.
14. Πώς συνδέεται η «παγίδευση» του ήρωα με την παγίδευση της αίγας;
15. Πιστεύετε πως το βοσκόπουλο σκέφτεται και δρα λογικά στη συγκεκριμένη περίσταση; Τι εννοεί με τη φράση «ήμην εν συνειδήσει αθώος»;
16. «Ω, αυτό δεν το είχα προβλέψει … το ταλαίπωρον ζώον;»: Σημειώστε τα χωρία στα οποία παρατηρείτε επιτάχυνση και επιβράδυνση της αφηγηματικής κίνησης και εξηγήστε τις επιλογές σας.

Ενότητες Στ’ και Ζ’

1. Ποιο «δραματικό απρόοπτο» συμβαίνει στην ενότητα αυτή; Πώς επιδρά στην εξέλιξη της ιστορίας;
2. Ποια στοιχεία της αφήγησης δίνουν ερωτικό χαρακτήρα στο διήγημα;
3. Σε ποιο σημείο της αφήγησης παρατηρείται «επιβράδυνση» και ποια η λειτουργία της στο κείμενο;
4. Το διήγημα κλείνει με την ίδια φράση με την οποία αρχίζει. Ποια είναι η σημασία του κυκλικού αυτού σχήματος για το διήγημα;
5. Πώς λειτουργεί στην κατοπινή ζωή του αφηγητή η ανάμνηση της λουόμενης κόρης;
6. Να σχολιάσετε το απόσπασμα: «Τάχα η μοναδική εκείνη περίστασις … να γίνω μοναχός».
7. Ταυτίζεται ο αφηγητής με το συγγραφέα στο διήγημα αυτό; Στην απάντησή σας να σχολιάσετε τη φράση στο τέλος του διηγήματος (Δια την αντιγραφήν)
8. Πώς δικαιολογείται ο φόβος της Μοσχούλας στη θέα του βοσκού και της βάρκας;
9. Πώς χαρακτηρίζετε το βοσκόπουλο από την αντίδρασή του στον ενδεχόμενο πνιγμό της Μοσχούλας;
10. Ποιο είναι το «όνειρο στο κύμα» και ποια σημασία έχει για την υπόλοιπη ζωή του βοσκού;
11. Ποια γνώμη εκφράζει ο συγγραφέας-αφηγητής εμμέσως για τις γυναίκες με τη φράση «είναι απλή θυγάτηρ της Εύας, όπως όλαι»;
12. Γιατί ο αφηγητής «μετρίως ελυπήθη» για το θάνατο της κατσίκας του;
13. Ποιος είναι ο ρόλος της αίγας Μοσχούλας στο διήγημα; Τι συμβολίζει το «σχοίνιασμά» της;
14. Πώς σχετίζεται, κατά τη γνώμη σας, «η ονειρώδης εκείνη ανάμνησις της λουομένης κόρης» με την απόφαση του βοσκού να μη γίνει κληρικός;
15. Ποιο είναι το βαθύτερο νόημα της τελικής ευχής του συγγραφέα «Ω! ας ήμην ακόμη βοσκός εις τα όρη!…» και πώς συνδέεται η ευχή αυτή με τη φράση «Δια τη σωτηρία της ψυχής μου ήρκουν τα ολίγα εκείνα κολυβογράμματα»;
16. Ποιος νομίζετε ότι είναι ο συμβολισμός του σχοινιού στο διήγημα;