ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011, ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

 

Οι επίσημες απαντήσεις της Κεντ. Επιτροπής Εξετάσεων για τα θέματα της Νεοελ. Λογοτεχνίας

Δεν ξαφνιαστήκαν τα παιδιά, ήταν μέσα σ' αυτά που περίμεναν.
Τα θέματα αρκετά απαιτητικά, με την- αυτονόητη - προϋπόθεση, για να γράψει κάποιος καλά, να έχει μελετήσει το ποιήμα στο βάθος του.

Μάλλον σ' αυτό το βάθος στόχευσε και η ΚΕΕ με την ερώτηση Β1, στο β' υποερώτημα. Η αναφορά στη σύνθεση της φυσικής και της μεταφυσικής πραγματικότητας κυρίαρχο θεματικό και δομικό μοτίβο στο Σολωμό.
Η πιο απαιτητική και συνάμα η πιο " ωραία" ( ας μου επιτραπεί η λέξη) ερώτηση.

Το παράλληλο κείμενο, ο Όρκος του Μαρκορά,βατό και με φανερές αναλογίες με τον "Κρητικό".
Βέβαια προϋπόθεση για τη σωστή προσέγγισή του ήταν οι εξωκειμενικές πληροφορίες που δόθηκαν απο την επιτροπή , όπως για παράδειγμα, το ότι ο Μάνθος στον "Ορκο" είναι νεκρός και καλεί κοντά του- στον άλλο κόσμο- την αγαπημένη του που είναι ετοιμοθάνατη.


Από την Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων δόθηκαν οι παρακάτω ενδεικτικές απαντήσεις και λύσεις των θεμάτων με την υπενθύμιση για άλλη μία φορά ότι κάθε απάντηση ή λύση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.

Α1.

• φύση ακρογιάλι, πέλαγα, ουρανός, θάλασσα, περιβόλι, μέλισσα, φεγγάρι κ.α

• πατρίδα: λαβωματιές, Κρήτη

• γυναίκα: κορασιά, ομορφιά, κορασιά που μ' έσφιξε μέ χάρη, φεγγαροντυμένη κ.ά.

• θρησκεία: Σάλπιγγα, Κοιλάδα, καπνός δέ μένει από τή γη, Παράδεισος, Ανάσταση, τό κάψιμο, ό κόσμος ό αναμμένος κ.ά.

β1. α) Περιγραφή δύο εικόνων που περιέχονται σε δύο από τα παρακάτω αποσπάσματα:

«- Ψηλά τήν είδαμε πρωί· της τρέμαν τά λουλούδια

Στη θύρα της Παράδεισος που έβγηκε μέ τραγούδια·»

«Εψαλλε τήν Ανάσταση χαροποιά ή φωνή της,»

«Ό ουρανός ολόκληρος άγρίκαε σαστισμένος, Το κάψιμο αργοπορούνε ό κόσμος ό αναμμένος-»

«Κάτι κρυφό μυστήριο έστένεψε τή φύση»

«Τό κάψιμο ... αναμμένος»

«Έσειότουν τ' ολοστρόγγυλο ... καί στα χρυσά μαλλιά της.» κ.α

• Β.) Η ελπίδα συνάντησης κατά την έσχατη κρίση παρηγοριά στον ψυχικό πόνο του Κρητικού απο το θάνατο της κόρης

• H θρησκευτικότητα του ποιητή.

• Η εξοικείωση του με τα εκκλησιαστικά κείμενα

 

• Στο Σολωμό είναι συνηθισμένο να ακολουθείται ο θάνατος από αναφορά στη Δευτέρα παρουσία.

• Επιρροή από ευρωπαϊκό ρομαντισμό.

Β2. Τέτοιου είδους εκφραστικά μέσα μπορούν να εντοπιστούν στους παρακάτω στίχους:

1. «Κι ή θάλασσα, ... όλο ησυχία και πάστρα».

2. «Κάθε ομορφιά νά στολιστεί και τό θυμό ν' αφήσει».

3. «Δεν εΐν' πνοή „. περνώντας»,

• ΓΙ, α)Επίκληση στη φύση και προσπάθεια εξευμενισμού της.

• Σχολιασμός επιθέτου «καλό»: οξύμωρο βλ. και σελ. 39 Βιβλίου του Καθηγητή.

• Πλεονασμός: «ξαναφέξε πάλι»

• Σχέση ανθρώπου φύσης.

• Επιρροή από δημοτική ποίηση.

• Γνωστοποίηση τόπου χρόνου προσώπων,

β)

• Σχόλια βιβλίου 10 και 11 (σελ, 18).

• -Μεταφυσικό στοιχείο,

• -Η «εν σαρκί» Ανάσταση της κόρης προϋπόθεση για τη

συνάντηση με τον αγαπημένο της.

• -Στοιχείο εγκοσμίωσης: ψάλλει την Ανάσταση και εκφράζει συναισθήματα

 

Δ1. Οι απαντήσεις στην ερώτηση αυτή μπορούν να στηριχθούν σε

κάποιες από τις παρακάτω ομοιότητες και διαφορές.

α) Ομοιότητες:

-η ερωτική σχέση μεταξύ δύο νέων,

-συναισθήματα απώλειας,

-έκφραση συναισθημάτων για αγαπημένο πρόσωπο,

-η προσδοκία συνάντησης,

-το μεταφυσικό πλαίσιο,

-η παρουσία του φυσικού στοιχείου,

-το παραπλήσιο ιστορικό πλαίσιο,

-η εγκοσμίωση του μεταφυσικού τοπίου.

β) Διαφορές:

-Στον «Κρητικό» ο ζωντανός νέος αναζητά τη νεκρή κόρη, -στον «Όρκο» συμβαίνει το αντίστροφο.

-Ο Κρητικός αναζητεί την κόρη μέσω τρίτων, στον «Όρκο» ο νέος απευθύνεται άμεσα στην αγαπημένη του,

-Στον Κρητικό ο νέος μεταβαίνει εκούσια στον υπερβατικό κόσμο, στον «Όρκο» ο νεκρός νέος προσκαλεί αγαπημένη του.

Στον «Όρκο» υπάρχει έντονο στοιχείο νοσταλγίας της κοινής επίγειας ζωής,

-Η παρουσίαση του υπερβατικού κόσμου.